«ХААЛЫАҔА ЭҺИЭХЭ КЭРЭҔЭ ТАРДЫҺЫЫМ, АЙЫЫЛЫЫН СИБЭЭҺИМ, МИН САНААМ ЫРААҺА»
Бу күннэргэ “Бичик” кинигэ кыһатыгар биһиги редакциябытыгар 1984 сылтан айымньылаахтык үлэлээбит аҕа коллегабыт, талааннаах суруналыыс, ураты буочардаах поэт Семен Иванович Слепцов-Сүргэн олоҕун, айар үлэтин кэпсиир “Күн Айыы суолдьута” кинигэ бэчээттэнэн таҕыста.
Кинигэни “Амма олоҕо” хаһыат эппиэттиир сэкирэтээрэ, Семен Иванович Слепцов үөрэнээччитэ Вера Васильевна Иванова оҥордо.
Биллэн туран, кинигэ элбэх киһи сыралаах үлэтиттэн тахсар. Ахтыылары хомуйууга Семен Иванович олоҕун аргыһа Надежда Яковлевна Слепцова күүскэ үлэлэстэ. Маны тэҥэ “Амма олоҕо” хаһыакка Семен Ивановичтыын бииргэ үлэлэспит, идэлэрин толору баһылаабыт, эрэнэр дьоно: корректор Светлана Михайловна Федорова, эдэр коллегалара Наталья Егоровна Устинова уонна Максим Алексеевич Харитонов сүрүн үлэлэрин таһынан күүс-көмө буоллулар.
Ахтыылары тыыл, педагогическай үлэ бэтэрээнэ, Амма нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо Михаил Егорович Слепцов эрэдээксийэлээтэ.
Кинигэ киирии тылын “Саха суруйааччылара” Ассоциация бэрэссэдээтэлэ, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Духуобунас Академиятын академига Олег Гаврильевич Сидоров суруйда.
Кинигэ библиографическай ыйынньыгын Амматааҕы кииннэммит тиһик кылаабынай библиограба, справочнай-библиографическай салаа сэбиэдиссэйэ, СР культуратын туйгуна Елизавета Владимировна Сидорова кылгас кэм иһигэр бүтэрэн, чахчы да улахан үлэни оҥордо. Манна Семен Иванович 1984 сылтан “Коммунизм тутуутугар”, кэлин “Амма олоҕо” хаһыакка суруйбут, барыта 200-чэкэ публикацията сылларынан наарданан, маны таһынан С.И. Слепцов-Сүргэн олоҕун, айар үлэтин туһунан суруйуулар туспа салаанан киирэннэр кинигэ толору ис хоһоонноох, ордук суолталаах, ааҕааччыга туһалаах буолла. Онон биһиги үлэбитигэр өрүү көмөлөһөр Елизавета Владимировнаҕа махтанабыт, инникитин да бииргэ үлэлиэхпит диэн эрэнэбит.
Ханнык баҕарар кинигэ дьон болҕомтотун тардарыгар тас ойуута ордук улахан суолталаах. Манна биллэр худуоһунньук СР культуратын уонна бэчээтин туйгуна, Россия суруналыыстарын сойууһун чилиэнэ Дмитрий Мухин үлэлэстэ. Маныаха “Бичик” кинигэ кыһатын ойуу-бичик эрэдээктэрэ Екатерина Садовникова тупсаран, ситэрэн биэрдэ. Онон кинигэбит санаабыт хоту сиэдэрэй, кэрэ көстүүлэммитигэр Дмитрий Николаевичка уонна Екатерина Дмитриевнаҕа махталбыт улахан.
Түгэнинэн туһанан кинигэни кэмигэр бэлэмнээн, бэчээккэ барарыгар үлэлэспит “Бичик” кинигэ кыһатын коллективыгар, салайааччы Август Васильевич Егоровка, сакааһынан тахсар литература редакциятын сэбиэдиссэйэ, сүрүннүүр редакторы солбуйааччы Акулина Ивановна Филипповаҕа махталбытын биллэрэбит.
Кинигэ тахсыытыгар “Амма улууһа (оройуона)” МО дьаһалтата (баһылык Николай Архипович Архипов), “Амма нэһилиэгэ” МТ дьаһалтата (баһылык Михаил Алексеевич Артемьев), “Саха суруйааччылара” Ассоциацията, “Илин” сурунаал (бэрэссэдээтэл, кылаабынай редактор Олег Гаврильевич Сидоров-Амгин), СР суруйааччыларын сойууһа (бэрэссэдээтэл Иван Васильевич Мигалкин), “Амма олоҕо” хаһыат (редактор Наталья Егоровна Бубякина), Семен Иванович дьиэ кэргэнэ, бииргэ төрөөбүттэрэ, чугас аймахтара үбүнэн-харчынан көмөлөстүлэр.
Итиэннэ доҕоро “Арчын” ХЭТ дириэктэрэ Алексей Гаврильевич Эверстов тус бэйэтинэн сүүрэн-көтөн, тустаах дьону кытта кэпсэтиһэн, бэл кинигэни тиэйэн аҕалан туохха да тэҥнэммэт улахан көмөнү оҥордо.
Мэҥэ Хаҥалас Өлөчөйүттэн төрүттээх, Амманы иккис дойду оҥостубут Семен Иванович биһиэхэ, аммаларга, Амма гимнэ буолбут “Солобуода – ытык сирим” ырыаны, доҕоро мелодист Афанасий Кузьминныын айан хаалларбыттара.
Маны таһынан Семен Иванович сүрүн үлэтинэн Аммаҕа Айыы дьиэтин хас эмит сыл туруорсан туттарбыт, тэрийсибит үтүөлээх.
Кини идеятынан, быһаччы кыттыытынан Аммаҕа Күннүк скверэ, Кыыс Амма монумена тутуллубуттара. Күн бүгүн бу үйэлээх үлэлэрэ үгүс дьон сүгүрүйэр Амма киэн туттар кэрэ, бэлиэ сирдэрэ буолан тураллар. Онон биһиги Сэмэммит биир киһи холугар бэйэтин ааттатар дьоһун олоҕу олорон ааста, бар дьоҥҥо үлэтинэн-хамнаһынан, үтүө, сырдык санаатынан умнуллубат өйдөбүлү хаалларда.
Халыҥ тастаах, 11 түһүмэхтээх, 400-чэкэ страницалаах, 300 экземплярдаах кинигэҕэ Семен Иванович Слепцов-Сүргэн олоҕун, суруналыыс, суруйааччы, тэрийээччи быһыытынан айымньылаах, таһаарыылаах үлэтэ кини дьиэ кэргэнин, бииргэ төрөөбүттэрин, аймахтарын, суруйааччы доҕотторун, бииргэ алтыспыт дьонун, коллегаларын истиҥ ахтыыларыгар сырдатыллар. Сүрүн болҕомтону Семен Иванович бэчээттэнэ илик хоһоонноро уонна Улуу Куйаар, Орто, Аллараа дойдулар киһини кытта ситимнэрин туһунан саха сэһэнин төрүт өйдөбүлүгэр санаалара, бөлүһүөктүү анаарыылара, толкуйдара ылаллар. Онон интэриэһиргиир дьон бу кинигэни ылан ааҕыаххыт, сэргиэххит диэн эрэнэбит.
