Тыалырар салгыннаах олоҕум...
Мин Сахаайаны тыыннааҕар туппатаҕым, ол аата эдэркээн талааннаах киһини кытта кэмигэр көрсүбэтэҕим диэн этэбин.
Кини иэйэр кутун тардыытынан илбистээх, ол эрээри алгыстаах хоһоонноругар мин сүгүрүйээччитэ буолабын, ол билигин эрэ буолбатах. Наһаа дьикти, бу олоххо барыта хантан эрэ уонна туохтан эрэ син-биир тардыылаах, кэлиилээх, этиттэриилээх курдук буолар . Өссө ити син ырааттаҕа дии, 25 сыл аннараа өттүгэр “Кэскил” оҕо хаһыатыгар үлэлии киирбиппэр, Нина Иннокентьевна салайыытынан, “Төрөөбүт алааспар” диэн өрөспүүбүлүкэҕэ биллэн эрэр айар талааннаах, суруйар-бичийэр эйгэлээх оскуола оҕолорун айымньыларын хомуйан хомуурунньук бэлэмнээбиттэр этэ, онно аан бастаан Сахаайа аатын көрбүтүм. Уонна наһаа соһуйбуттаахпын: «Ама, бу оҕо айымньыта буолбатах ээ, этиттэриилээх курдук дии, улахан киһи гиэнэ”, — дии санаабытым. Санаабар оннук этэ.
Бириэмэ ааһар, мин түбэһэн биирдэ эмит ааҕабын, аһардан кэбиһэбин уонна. Хорсуннук да суруйар кыыс бу баар ээ диэн, биирдиилээн дьоҥҥо кэпсиирим да, ким истиэ баарай уонна өйдүө баарай?
Мин баара суоҕа боростуой ааҕааччыбын эрэ, суруйааччы да, ким да буолбатахпын, ол эрээри ааҕабын, ол баар. “Сураа” тардан иэйиибин тыытар, куппун уһугуннарар сөбүлүүр поэттардаахпын, олортон биирдэстэрэ бу Сахаайа буолар. Кылгас да кэмҥэ олорон бараахтаабыт эбит, 31 сааһыгар быстахха былдьанан бу күн сириттэн күрэммит.
Хаартыскатыгар наһаа үчүгэй, эчи ис киирбэҕин, хараҕынан чоҕулуччу кытаанах-кытаанахтык тобулу көрөн олорор бу баар.
2010 сыллаахха “Чуораанчык” уонна “Колокольчик” + оҕо уус уран литературнай сурунаалларыгар редакторынан ананан киирбитим. Убайым, бу олохпор илитэрэтиирэ айар ыллыгар сирдьитим , норуодунай поэт Иван Васильевич Мигакин сурунаалым маҥнайгы редакторын кытта көрүһүннэрэ диэн Рафааэль Дмитриевич Баҕатаайыскайга илтэ. Билигин дьылҕабар махтанабын, Рафаэль Дмитриевич курдук чахчыта норуот чулуу киһитин, ытык кырдьаҕаһы кытта билсэн хаалбыт эбиппин, кини Сахаайа төрөппһт аҕата.
“Таня-яя, Сахаайа, бу Сахаайам кинигэтэ, аах”—диэн баран от күөҕэ тастаах кылабачыгас тастаах кинигэни утары ууммута, бэлэхтээбитэ. Аныгыскы көрсүһүүбүтүгэр аны били бэйэтэ таһаарбыт хас да томнаах хомууруннуьугун биэрбитэ, манна эмиэ баар диэбитэ.
Чэ, ити киирии тыл курдук буоллун.
Бу күннэргэ “Айар” кинигэ кыһата “Тыалырар салгыннаах олоҕум” диэн хоһооннорун хомуурунньугун СӨ суруйааччыларын сойууһун бэрэссэдээтэлэ , норуодунай бэйээт, Амма Аччыгыйа аатынан оҕо литературатыгар Ил Дархан бириэмийэтин Маҥнайгы лауреата, норуодунай бэйээт Рафаэль Дмитриевич Ермолаев-Баҕатаайыскай чугас доҕоро Иван Васильевич Мигалкин хомуйан таһаартарда, редакцияттан редактор Ольга Фролова-Янцен. Мин тута көрөөт олус долгуйдум да, үөрдүм да, тута “Бичикпэр” тиийэн атыылаһан биир тыынынан ааҕан бүтэрдим.
|
Эн — дьиҥнээх ырыынак баһааргын, Оттон мин — эйиэхэ табаарбын. Харчынан күһэйэн былдьаатыҥ — Көҥүлбүн, суобспын, моральбын. Баай киһи — кимҥэ да эталон! Офиһыҥ өһүөтэ олус суон! Өскөтүн тостуоҕа — харчынан Өссө суон өһүөнэн солбуйуо. Сааспынан Арбита убайыйм Эдьиийэ буоламмын сылдьабын. Арай дьэ, талаанын сиппэккэ, Үйэ-саас балтынан хаалабын. Абатыан! Байытар албс суох! Быыбарга кыттыахпын—билсиим суох! Дуоһунас? Партиям мэлисээй! Гонорар? Бөлөххө — аатым суох. |
Күндү ааҕааччы! Мин Сахаайаны эйиэхэ анаан хоһооннорун барытын ырыппакка ап-аһаҕас хаалларыым, бэйэҥ интэриэһиргээн туран ааҕыаҥ диэн эрэли кытта.
Биири эрэ бэлиэтиэм, эчи хорсунун, быһыта-хайыта уот харахха соторун, кымньыылаан, кылдьыылаан быһыта биэрэн суруйарын, куттаммакка көҥүллүк баар баарынан сураа тардан тиһэрин... Саха поэзиятын Кутурҕан Куота Варвара Потапова хоһоонноругар син майгыннатар курдукпун да, арыычча атын, өссө күүстээх салгыннаах дии саныыбын уонна Сахаайа аныгы кэм киһитэ, ол эмиэ оруолу ылар.
Киниэхэ тэҥнэһиэҕи билиҥҥи КЭМ орто, эдэр бэйиэттэригэр була иликпин диэн соторутааҕыта ВКонтакте страницабар суруйан турабын. Баалаамаҥ дуу, ити мин тус бэйэм санаам уонна көрүүм.
суруналыыс, норуот үөрэҕин тарҕатааччы этнопедагог, ааҕааччы.
