Литературная Якутия


 
24.06.2022
 

Саха уонна татаар литератураларын доҕордоһуутун кэрэһитэ - антологиялар сүрэхтэннилэр

Саха уонна татаар суруйааччыларын кытары доҕордоһуу сыһыаны мэктиэлиир икки антология сүрэхтэниитэ Саха национальнай библиотекатын историческай саалатыгар буолан ааста. Санатан эттэххэ, былырыын Татарстаҥҥа ыытыллыбыт Саха сирин күннэригэр Саха сирин суруйааччылара Казань куоракка баран ыалдьыттаан доҕордуу сыһыаны олохтоон кэлбиттэрэ. Быйыл икки доҕордуу норуоттар сыһыаннарын бигэргэтэр Саха сиригэр Татарстан күннэрэ буола тураллар. Ол чэрчитинэн Татарстан Өрөспүүбүлүкэтин суруйааччыларын сойууһун бэрэстэбиитэллэрэ Дьокуускайга ыалдьыттыыллар.

 

Татаар суруйааччыларын кытары көрсүһүү Саха национальнай библиотекатыгар икки антология сүрэхтэниититтэн саҕаланна. Ол курдук Саха прозатын антологията татаардыы – Татаар прозатын антологията сахалыы тылбаастанан икки түүр омук доҕордуу сыһыаныгар далаһа буолар кинигэлэри сүрэхтээтилэр.

Саха народнай поэта, Саха сирин суруйааччыларын бырабылыанньатын бэрэссэдээтэлэ Наталья Харлампьева татаар уонна саха литератураларын сыһыанын үйэ кэриҥнээх историятын ыалдьыттарга, саалаҕа мустубут истээччилэргэ сиһилии сырдатта, айымньылары хардарыта тылбаастаһыы норуоттар литератураларыгар далаһа буоларын санатта.

 

Салгыы тэрээһин үөрүүлээх чааһыгар СӨ Култууратын миниистирин солбуйааччы Владислав Левочкин ыраах сиртэн айаннаан кэлбит ыҥырыылаах ыалдьыттарга татаар уонна саха литератураларын доҕордоһуутугар кылааттарын иһин Ил Дархан Айсен Николаев аатыттан “Саха АССР 100 сылынан” бэлиэлэри махтанан туран Татарстан народнай поэтыгар Ркаил Зайдуллаҕа, Татаар кинигэтин кыһатын биир сүрүн эрэдээктэригэр Ленар Шаехха уонна “Казан утлары” татаардыы тылынан тахсар уус-уран литература сурунаалын бас эрэдээктэригэр, суруйааччы Рустем Галиуллиҥҥа туттарда.

 

Библиотека историческай саалатыгар мустубут икки норуот суруйааччылара хардарыта бэйэлэрин тылбаастаһан саха уонна татаар омук культуратыгар, духуобунай сайдыытыгар улахан кылааты киллэрэр кинигэлэрин ааҕааччыга тиэрдэр үөрүүлээх түгэннэрэ лиэнтэ быһыытын сиэринэн-туомунан кэрэһэлэннэ. Сахалартан норуодунай суруйааччы Павел Харитонов – Ойуку уонна татаар норуодунай поэта Ркаил Зайдулла Саха прозатын антологиятын уонна кинигэни бэчээккэ бэлэмнээн таһаарбыт сахалартан поэт Зинаида Архипова уонна татаар суруйааччы Ленар Шаех Татаар прозатын антологиятын кинигэлэригэр кыһыл лиэнтэлэри быстылар. Бу икки антологияны тута Саха национальнай библиотекатыгар бэлэх ууннулар.

 

Саха норуодунай суруйааччыта, Россия суруйааччыларын сойууһун хос бэрэссэдээтэлэ Николай Лугинов кинигэ сүрэхтэниитинэн эҕэрдэлээн туран литературалар доҕордоһууларын суолтатын бэлиэтээтэ.

 

“Татмедиа” Татарстан Өрөспүүбүлүкэтин бэчээккэ уонна маассабай коммуникацияҕа агенствотын салайааччытын бастакы солбуйааччы Эльвира Ахметова татаар уонна саха суруйааччыларын доҕордуу сыһыана инникилээх буоларыгар эрэнэрин биллэрдэ. Татарстан Өрөспүүбүлүкэтин суруйааччыларын сойууһун бэрэссэдээтэлэ, норуодунай поэт Ркаил Зайдулла сахалар уонна татаардар бэйэ-бэйэлэриттэн төһө да ыраах олордоллор майгыннаһар дьылҕалаах аймахтыы норуоттар буолаллара суруйааччылар айымньыларыттан көстөрүн бэлиэтээтэ.

 

Бу иннинэ “Үрүҥ хаар алгыһа” норуоттар икки ардыларынааҕы бэстибээл үтүө түмүгүнэн Саха поэзиятын антологията татаардыы, Татаар поэзиятын антологията сахалыы тылбаастанан кинигэ буолан тахсыбыттарын аҕынна. Саха норуодунай суруйааччыта Павел Харитонов-Ойуку Марсель Галиев “Дух Аттилы” диэн кэпсээнин тылбаастаан прозаҕа аан маҥнай тылбаас оҥорбутун иһитиннэрдэ уонна түүр омук историятын саҥалыы көрүүлээх кэпсээн буоларын бэлиэтээтэ.

Поэт, прозаик Ленар Шаехов бу кинигэ литературалар доҕордоһууларын историятыгар биир дириҥ ис хоһоонноох событиенан буоларын, икки норуот төрөөбүт тылын харыстыырга улахан суолталааҕын тоһоҕолоон эттэ.

Саха сирин суруйааччыларын сойууһун бэрэссэдээтэлин солбуйааччы, поэт Гаврил Андросов антологиялар тахсыылара норуоттар духуобунай баайдарыгар бэлэх буоларын, инникитин өссө даҕаны бииргэ үлэлэһии сайдарыгар баҕарда.

“Казан утлары” сурунаал бас эрэдээктэрэ Рустем Галиуллин литература доҕордоһуута суруйааччылар, уус-уран сурунааллар, кинигэ кыһаларын нөҥүө барарын бэлиэтээтэ. “Казан утлары” саҥа нүөмэригэр Николай Лугинов “Улуу хууннар” сэһэнэ бэчээттэммитин иһитиннэрдэ уонна үөрэн долгуйан туран Николай Алексеевичка сурунаалы бэлэх уунна. Татаар национальнай библиотекатын дириэктэрин солбуйааччы Ирек Хадиев бэйэтин эҕэрдэ тылын эттэ, библиотека суруйааччыны уонна ааҕааччыны ситимниир далаһа буоларын бэлиэтээтэ, итиэннэ Саха национальнай библиотекатыгар татаар кинигэлэрин бэлэхтээтэ.

Поэт Зинаида Архипова Татаар прозатын антологиятыгар киирбит айымньылар саха ааҕааччытын биһирэбилин ылалларыгар уонна саха эдэр суруйааччылара прозаҕа холонууларыгар тирэх буоларыгар эрэнэрин биллэрдэ.

Поэт, прозаик Рузаль Мухаметшин саха улахан суруйааччыта Николай Винокуров-Урсуну кытары бииргэ сылдьыбыт кэмнэрин ахтан ааста уонна суруйааччы биһиги кэккэбититтэн туораабыта түүр литературатыгар улахан сүтүк буоларын эттэ.

 

Суруйааччы, поэт Анатолий Слепцов икки омук литературата хардарыта тылбаастаныылара саха уонна татаар инники көлүөнэлэригэр кэскиллээх эркээйилээх олук буоларыгар баҕарарын биллэрдэ.

Источник: Ulus.media