Литературная Якутия


 
13.10.2022
 
Олег Егоров

Норуот суруйааччыта Миитэрэй Наумов дойдутугар чиэстэннэ

Бу күһүн Дмитрий Федосеевич Наумов Норуот суруйааччыта үрдүк аакка тиксэн, Амматтан үһүс норуодунай буолбута. Үөрүүтүн үллэстэн үс күннээх кэриир тэрийдэ. Чурапчынан хотуурдаан Сулҕаччыны, Сэргэ Бэһи уонна Соморсуну таарыйан бүгүн киэһэ Аммаҕа кэлэн көрсүһүү оҥордо.

 

Миитэрэй Наумов үлэлэниэх айылаах үлэҕэ барытыгар түбүгүрэн, хара үлэһиттэн үрдүк сололоох салайааччыга тиийэ үүммүт бүгүрү үлэһит киһи. Олоҕун орто омурҕанын ааһаат айар үлэҕэ оройунан олоччу умсан, маҕаһыын долбуурдарын кэпсээннээх кинигэлэринэн тиһигин быспакка тибэн, кэлин дырааманан үлүһүйэн айымньылара сыанаттан арахпаттар. Сүүрбэччэ сыл суруксуттаабыт сырата сыаналанан, балаҕан ыйыгар Норуот суруйааччыта ааты ылбыта. Манна диэн эттэххэ, Наумов “норуодунай” буолбута соһутар сонун буолбатах. Кини суруйуута хара ааныттан сиппит-хоппут суруйааччы үлэтэ буолара көстөрө. Онон, норуодунайы ылыах киһи ылла. Нуучча ааттаах суруйааччыта Михаил Булгаков “Маастар уонна Маргарита” диэн арамааныгар этэн турар: “Достаевскай суруйааччы буоларын туоһулуурга ханнык даҕаны дастабырыанньа, докумуон наадата суох. Кини ханнык баҕарар кинигэтин арый, аах, тылыттан-өһүттэн тута биллэр - кини суруйааччыта».

 

Духуобунас академиятын Академига, суруналыыс, “Илин” сурунаал сүрүн эрэдээктэрэ Олег Сидоров-Олег Амгин Миитэрэй Наумов Норуот суруйааччыта буолар суола солоноругар улахан өҥөлөөх икки киһини ааттаата. Бииринэн, Василий Васильев-Харысхал. “Василий Егорович биир дойдулааҕын Дмитрий Федосеевиһы норуодунайы ылар кэмэ кэллэ диэн эрдэттэн этэр, туруорсар буолара”, - диэн Олег Гаврильевич эттэ, итиэннэ иккис киһинэн, улуус аҕа баһылыгынан үлэлээбит Николай Архиповы ааттаата. Николай Архипович, бэл, Норуот суруйааччыта ааты биэрэр туһунан көрдөһүү суругу Ил Дархан Айсен Николаевка кытары суруйан турар эбит.

 

Бу киэһэ Дмитрий Федосеевичка көтөх муҥунан эҕэрдэ этилиннэ. Суруйааччы хас да сиргэ сылдьыбыт сырыытыгар Олег Сидоровы кытта Арассыыйа суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ Саргылаана Гольдерова-Саргы Куо уонна Саха сирин суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ Любовь Горохова арыалластылар. Хоһоонньуттар убайдаатар убайдарыгар истиҥ эҕэрдэлэрин тириэрдэн туран бэйэлэрин хоһооннорун аахтылар. Итини сэргэ эҕэрдэлэрин туох баар баһылыктар, тэрилтэ салайааччылара бары эттилэр.

 

Киэһэни Алтан, Абаҕа уонна Амма норуодунай тыйаатырдара Миитэрэй Наумов пьесаларыттан быһа тардыылары туруоран, көрдөрөн сэргэхситтилэр.

 

Дмитрий Федосеевич мустубут дьоҥҥо улаханнык махтанна: «Үс күнү быһа туймаарыахпар диэри хайҕаатыгыт. Суруйуу чааһынан эттэххэ, бүөмнээн кинигэ таһаарар баҕалаахпын. 23 кэпсээннээхпин, эбии иккини суруйан эһиил кинигэ буолан таһаарар баҕа санаалаахпын».

Источник: Амма олоҕо