Литературная Якутия


 
17.06.2022
 

Иван Гоголев-Кындыл пааматынньыгын туруоруохтара

Кэлиҥҥи кэмҥэ биллэр-көстөр, чулуу дьоммутун үйэтитиигэ сөптөөх болҕомто ууруллар буолла. Холобур, бу күннэргэ саха норуодунай поэта, драматург, ССРС суруйааччыларын Сойууһун чилиэнэ Иван Гоголев – Кындылга аналлаах боруонса пааматынньык «Хара кыталыгын» кытта оҥоһуллан түмүктэннэ.

 

Паамытанньыгы биллиилээх скульптор Афанасий Романов чочуйан оҥордо. Боруонса оҥоһук үрдүгэ 4 миэтэрэ. Бэс ыйын 17 күнүгэр Бүлүү куоракка Чапаев аатынан уулуссаҕа Василий Осипович Каратаев аатынан Олоҥхо дьиэтин иннигэр туруоруллуоҕа. Санатар буоллахха, быйылгы сыл Бүлүүгэ улуус биллэр-көстөр дьонун үйэтитии сылынан биллэриллибитэ. Пааматынньык Бүлүү улууһун баһылыга Сергей Винокуров быһаччы көҕүлээһининэн оҥоһулунна.

 

Гоголев Иван Михайлович — Кындыл (18.01.1930 — 22.11.1998) — саха норуодунай бэйиэтэ, драматург, ССРС суруйааччыларын Сойууһун чилиэнэ (1957).

Бүлүү куоратыгар 1930 с. тохсунньу 18 күнүгэр төрөөбүт. 1954 с. Москватааҕы М.Горькай аатынан литературнай институту бүтэрбит. Дьокуускайдааҕы кинигэ кыһатыгар эрэдээктэринэн уонна орто оскуолаҕа тыл уонна литература учууталынан үлэлээбит. 1948 с. бэчээттэммит. 1952 с. хоһооннорун бастакы хомуурунньуга тахсыбыт. Хас да улахан поэма уонна «Күн хайата» диэн ааттаах ыччат туһунан хоһоонунан роман (1962) суруйбута. Ааҕааччы биһирэбилин прозаическэй айымньылара эмиэ ылбыттара: «Хара кыталык» роман-трилогия, «Иэйэхсити кэлэтии», «Олорор мутуккун кэрдимэ» сэһэн. И. М. Гоголев драматург быһыытынан эмиэ биллэр. «Кыталыктар хочолоро» музыкальнай остуоруйа пьесаны, «Хотугу сибэкки» бастакы саха опереттатын либреттотын суруйбута. Драмалара: «Ыам ыйын халлаана», «Таас таба», «Наара суох», «Өлүөнэ сарсыардата», «Саллаат сүрэҕэ» уо. д. а.

 

Источник: «Эдэр саас»