Литературная Якутия


 
09.02.2022
 
Надежда ЕГОРОВА,
«Саха сирэ»

Александр Амбросьев Альфред Нобель аатынан дипломунан наҕараадаланна

Айар куттаах Александр Амбросьев-Сайылык Уола Аан дойдутааҕы Наука уонна ускуустуба академиятын (МАНИ) саҥа бырыайыагар кыттан, Альфред Нобель аатынан үрдүк дипломунан наҕараадаланна. Ааптар «Аарыма» диэн киэҥ ааҕааччыга биллибит сэһэнин тылбааһынан кыттан, биллэр кириитиктэр үрдүк сыанабылларын ылла, аан дойду кэскиллээх бириэмэйэтинэн бэлиэтэннэ.

 

Ону таһынан Александр Амбросьев 5 хоһооно тылбаастанан, Украина литературнай сурунаалыгар таҕыста, ааҕааччыга биллибит «Аарыма» кэпсээнэ «Полярная звезда» сурунаал 2022 сыл бастакы нүөмэригэр бэчээттэннэ.

Александр Ксаверьевич Сунтаар улууһун Бүлүүчээн (Хордоҕой) нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Билигин Кириэстээх сэлиэнньэтигэр олорор. Аҕыс оҕо амарах аҕата, биэс сиэн иһирэх эһээтэ.

Кини Бүлүүчээн орто оскуолатын бүтэрэн баран, Кириэстээх сопхуос рабкобар хачыгаардаабыта. Онтон эргиэн араас тэрилтэтигэр исписэлииһинэн, салайааччынан үлэлээбитэ. «Кооперативнай эргиэҥҥэ өр сыллаах уонна үтүө суобастаах үлэтин иһин» бэлиэнэн наҕараадаламмыта.

2014 сылтан «Айар куттаах сүрэхтэр» диэн батсаап-бөлөххо хоһооннорун ыытан барбыта. Кини хоһоонноро «Алтан Сэргэ», «Киин куорат», «Туймаада», «Кыым» хаһыаттарга, «Чолбон», «Күрүлгэн», «Тиэргэн», «Айар кут» сурунаалларга бэчээттэммиттэрэ. «Сыл суруйааччыта-2021», «Сыл бэйиэтэ-2021» номинана буолбута, Достоевскай мэтээлинэн наҕараадаланна.

2017 сыллаахха Сунтаар улууһун Гранын сүүйэн, «Иэйэр кутум илдьиттэрэ» диэн хоһооннорун уонна кэпсээннэрин хомуурунньугун таһаартарбыта. Салҕыы ааҕааччыларыгар «Дайар кутум далбараҥа», «Кэпсээн кэлимэр эргийэ» хомуурунньуктарын, «Аарыма» сэһэнин бэлэх ууммута. Бу сэһэнин тылбаасчыт, сценарист, суруналыыс, суруйааччы Алексей Амбросьев-Сиэн Мунду тылбаастаабыта. Сайылык Уолун хомоҕой хоһоонноро ыллам ырыа буолан көтөллөр.

Дэгиттэр талааннаах Александр Ксаверьевиһы үрдүк наҕараадаларынан эҕэрдэлиибит!

 
Ханна, хаһан?
Тырым сулус мичээрдээх
Түүҥҥү халлаан харахтар,
Тоҕо куппар хатанан
Түүлбүн ыһар буоллугут…

Имэҥ суоһа кутаалаах
Илбиир суһум харахтар,
Ирим-дьирим санаабын
Илим курдук ииллигит…

Куйаар күөнэ далайдаах
Кэрэ угут харахтар,
Кууһа көрөн сүрэхпин
Куурда ыгар буоллугут…

Хаһан сүттүм этэй мин
Хайгыы иэйэр хараххар,
Ханна таптал уотунан
Хаарылламмын хаалламый…
(Сайылык Уола)
 
* * *
Сквозь зимние, морозные туманы,
Сквозь как стена молчаливые года,
Сквозь бесконечной кромешной мглы
Всё равно тянется душа моя душе твоей.

Тянется к твоему же ручейку чистому,
Шороху ,песне душевному словесному
Как той звёздочке далекой северной,
Молчаливо светящей, холодно манящей.

Но звёздочка та, светом грела же всегда
Своею ласкою поднимая в облака,
Душу мою одарила белыми крыльями,
Спящую музу во вне будила же всегда.

Почему же охоладела звёздочка моя,
Словно туманной пленкой прикрылась,
Теплый луч света ко мне не направила,
Ледяною улыбкою как кинжал сверкнула.

Ладно, я гордый северянин, неуемный,
Корабль мой другой постройки ездит,
Но ,спасибо тебе моя дорогая звёздочка,
Что подарила мне,неблагодарному свет.

Благодарен я тебе за всё, и за то что
Душу мою древнюю открыть сумела,
Светом вокруг озарить заставила,
Искру света другую себе найти научила.

Да, улыбнись-ка дорогая звёздочка моя,
Хоть в другую сторону, но свети всегда,
Людям же свою душу посмотреть научи,
Словесным творением чудеса сотвори…
(Сайылык Уола, 2015)
 

Источник: «Эдэр саас»