Сахалыы
…Ханнык да тиэмэҕэ биир сүрүн санаа (идея) баар буолуохтаах; олоххо баартан суруйар буоллаххына, эн маны фотография курдук устума, эн кинини бэйэҥ идеяҕынан сырдатан, уус-уран айымньы күүһүнэн дьүһүннээн көрдөр. Идеятын, caнaaҕын толору суруй, толору тэнит, форманан хааччахтаама, идеяны дьүһүннээбэт форма наадата суох, идеяны көрдөрөөрү форма оҥоһуллар, идеяны тыыннаах дьүһүннүүргэ, бу дьүһүн тас көстөр көстүүгүн биэрэргэ, ол онно эрэ форма суолтата улаатан тахсар. Уус-уран айымньыга идея суолтата форма суолтатын бастыыр, ол эрээри умнума: сыгынньах идея, формата суох идея, уус-уран айымньыны биэрбэт, иккиэн арахсыспат ситимнээхтэр, идеяттан айымньы дьүһүнэ тахсар, идеяттан тахсар дьүһүнэ эмиэ бу идея сүнньүнэн көрөн сөптөөх форма бэриллэр. Айымньы дьыалата — улахан улуу дьыала буолар, онон айар үлэбит, культурабыт үрдээтэҕин ахсын, үрдүк кэрдиискэ тахсан иһиэхтээх. Биһиги төрүт сорукпут – олоххо инники этэрээт буолан иһиэхтээхпит.
Уус-уран тыл эдэр үлэһиттэрин бөлөхтөрүн соруктара. –
П. А. Ойуунускай. Айымньылар. 7 том. –
Якутск: Як.кн-ое изд-во. – С.103.
Бүгүн Реас Кулаковскай төрөөбүтэ 110 сылын туолар
Бүгүн, муус устар 8 күнүгэр, саха уус-уран литературатын төрүттээбит биллиилээх бэлитиичэскэй уонна уопсастыбаннай диэйэтэл, саха норуотун тылынан уус-уран айымньытын аан бастакынан чинчийбит, киэҥ философскай көрүүлээх бэйиэт, бөлүһүөк А.Е.Кулаковскай-Өксөкүлээх Өлөксөй суос-соҕотох уола Реас Алексеевич Кулаковскай төрөөбүтэ 110 сыла. Кини 1914 сыллаахха муус устар 8 күнүгэр Бүлүү куоракка төрөөбүтэ. Ити кэмҥэ Өксөкүлээх... |
Эдэр суруйааччылар сүбэ-мунньахтара: Бастыҥнар билиннилэр
24-с Эдэр суруйааччылар сүбэ-мунньахтара икки күннээх үлэтэ түмүктэннэ. Сиэксийэлэринэн кыайыылаахтар билиннилэр. Быйыл сүбэ-мунньахха 19 улуустан 70-ча киһи ыҥырыллыбытыттан, ыраах улуустартан аҕыйах киһи кыайан кэлбэтилэр. Саха поэзиятыгар, прозатыгар, нууччалыы тыллаах литератураҕа, драмаҕа, кириитикэҕэ, оҕо литературатыгар, аҕыйах ахсааннаах хотугу норуоттар литератураларыгар биллэр суруйааччылар... |
«Биэс» кинигэ сүрэхтэннэ
Эдэр суруйааччылар сүбэ-мунньахтарын чэрчитинэн, биэс эдэр ааптар кинигэлэрин сүрэхтээтилэр. «Биэс» кинигэни «Алта» кинигэ кыһата оҥорон, чочуйан таһаарда. Кинигэ кыһатын салайааччы Зинаида Архипова этэринэн, бу сүбэ-мунньахха хас да сыл мускуллубут, айымньылара ырытыллыбыт ааптардар буолаллар. Кинилэр кимнээҕий? Римма Крылова, Николай Васильев-Харыйалаах Уола, Василий Тимофеев, Сюзанна Кондакова, Мария... |
«Эдэрдэр куоласкытын истиэхпитин баҕарабыт»
Муус устар 3 күнүгэр 24-с Эдэр суруйааччылар сүбэ-мунньахтара саҕаланна. 2-с №-дээх бырабыыталыстыба дьиэтигэр үөрүүлээх аһыллыыта буолла. Быйыл Эдэр суруйааччылар сүбэ-мунньахтара сөргүтүллүбүтэ сүүрбэ сыл буолла. Саха сиригэр маннык мунньахтар ааспыт үйэ 60-с сылларыттан ыытыллар буолбуттара. Бүтэһигин 1987 сыллаахха ыытыллыбыта уонна дьалхааннаах кэмҥэ түбэһиннэрэн, тохтоон хаалбыта. Өр кэм буолан баран... |
Далан педагог быһыытынан уратыта
Бүгүн, муус устар 1 күнүгэр, норуот суруйааччыта Василий Семенович Яковлев-Далан төрөөбүтэ 96 сыла. Чурапчыга киниэхэ үөрэммит, уһуйуллубут, сахатын тылын сүмэтин бар дьонугар тириэрдиһэр учуутал идэлээх Устиния Игнатьевна Попова (Бэдьимэ) Даланы педагог быһыытынан арыйар санааларын ааҕааччыны кытары үллэстэр: — 1956 с. кэтэхтэн үөрэҕин бүтэрэн, Минпростан 5-6 кылаастарга история учууталынан анаммыта. Нам... |
Курбуһахтар биир дойдулаахтарын эҕэрдэлээтилэр
Кулун тутар 26 күнүгэр СӨ духуобунаһын академига, СӨ Суруйааччыларын сойууһун бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Владислав Доллонов салайааччылаах бөлөх Уус Алдан улууһун Курбуһах сэлиэнньэтигэр ыалдьыттаата. Василий Егорович Пестряков-Курбуһах уола Саха Өрөспүүбүлүкэтин Суруйааччыларын сойууһугар киирбитин бэлиэтиир тэрээһиҥҥэ сойуустан Г.Г.Басылайканова-Кэнтик кыыһа, З.Д.Федотова-Дьол кыыма, Т.М.Петрова... |
«Ревизор» быыстапканы сэҥээрдилэр
А.Е.Кулаковскай аатынан норуоттар доҕордоһууларын дьиэтигэр нуучча улуу суруйааччыта Николай Васильевич Гоголь төрөөбүтэ 215 сылынан «Ревизор» быыстапка арылынна. Манна СӨ доруобуйа харыстабылын туйгуна, «Саха сирин кэллиэксийэньиэрдэрэ» түмсүү чилиэнэ, 26 сыл ревизордаабыт Анатолий Михайлович Хохолов кэллиэксийэтэ туруорулунна. Быыстапкаҕа хас да омук тылынан тылбаастаммыт кинигэлэр көрдөрүүгэ... |
Суруналыыс, суруйааччы «Сайдам сааска» ыалдьыттаата
Дьокуускай куоракка 3-с көлүөнэ оскуола иһинэн үлэлиир «Сайдам саас» түмсүү сыл аайы араас тэрээһиннэри ыытар. Айар куттаах дьон буолан, кинилэр ордук чуолаан суруйааччылары, айар талааннаах дьону ыҥыран ыалдьыттаталлар, сүбэ-ама ылаллар. Кулун тутар 20 күнүгэр кинилэр бэйэлэрин түмсүүлэригэр СӨ үтүөлээх суруналыыһын, СӨ Суруйааччыларын сойууһун чилиэнин, «Саха сирэ» хаһыат кэрэспэдьиэнин Надежда Егорованы... |
Наталья Харлампьева ааҕааччыларын кытта көрүстэ
Кулун тутар 19 күнүгэр «Далбар Хотун» сурунаал 30 сыллаах үбүлүөйүн чэрчитинэн, норуодунай бэйиэт Наталья Харлампьева ааҕааччыларын кытта айар көрсүһүүтэ буолла. Сурунаал 30 сыл тухары тахса турарыттан, билигин да норуокка күүтүүлээх буоларыттан астынабын. Тэрийсээччи, бастакы эрэдээктэр буолан, айымньылаахтык үлэлээбиппинэн киэн туттабын. Саха дьахтара бэйэтэ сурунааллаах буолбута, бу сыллар тухары... |
Суруйааччы Егор Неймохов «Хапсыһыыта» билигин да суолталаах
Бу күннэргэ В. Г. Белинскэй аатынан Кыраайы үөрэтэр бибилэтиэкэҕэ «Билсиҥ: суруйааччы уонна кини кинигэтэ» бырайыак уочараттаах тэрээһинэ буолла. Ааҕааччылары кытта көрсүһүү саха норуодунай суруйааччыта Егор Неймохов «Хапсыһыы» сэһэнин ырытыыга уонна XVIII Норуоттар икки ардыларынааҕы «Азия оҕолоро» успуорт оонньууларыгар ананна. «Эн саамай сүрүн хапсыһыыга, олоххо хотон, успуорка эргилинин. Онтон атын... |
