Литературная Якутия


 

Сахалыы

…Ханнык да тиэмэҕэ биир сүрүн санаа (идея) баар буолуохтаах; олоххо баартан суруйар буоллаххына, эн маны фотография курдук устума, эн кинини бэйэҥ идеяҕынан сырдатан, уус-уран айымньы күүһүнэн дьүһүннээн көрдөр. Идеятын, caнaaҕын толору суруй, толору тэнит, форманан хааччахтаама, идеяны дьүһүннээбэт форма наадата суох, идеяны көрдөрөөрү форма оҥоһуллар, идеяны тыыннаах дьүһүннүүргэ, бу дьүһүн тас көстөр көстүүгүн биэрэргэ, ол онно эрэ форма суолтата улаатан тахсар. Уус-уран айымньыга идея суолтата форма суолтатын бастыыр, ол эрээри умнума: сыгынньах идея, формата суох идея, уус-уран айымньыны биэрбэт, иккиэн арахсыспат ситимнээхтэр, идеяттан айымньы дьүһүнэ тахсар, идеяттан тахсар дьүһүнэ эмиэ бу идея сүнньүнэн көрөн сөптөөх форма бэриллэр. Айымньы дьыалата — улахан улуу дьыала буолар, онон айар үлэбит, культурабыт үрдээтэҕин ахсын, үрдүк кэрдиискэ тахсан иһиэхтээх. Биһиги төрүт сорукпут – олоххо инники этэрээт буолан иһиэхтээхпит.

Былатыан Ойуунускай.
Уус-уран тыл эдэр үлэһиттэрин бөлөхтөрүн соруктара. –
П. А. Ойуунускай. Айымньылар. 7 том. –
Якутск: Як.кн-ое изд-во. – С.103.

 
Таатта улууһугар — Реас Кулаковскайга аналлаах тэрээһиннэр

Бэс ыйын 15 күнүгэр Таатта улууһугар ытык ыһыах түһүлгэтигэр Ытык Күөл киин бибилэтиэкэтэ суруйааччы Реас Кулаковскай төрөөбүтэ 110 сылыгар аналлаах тэрээһиннэри ыытта. Тэрээһиннэр кыттыылаахтарын уонна ыалдьыттары Реас Кулаковскай кыыһа, норуот үөрэҕириитин туйгуна, Таатта улууһун бочуоттаах олохтооҕо Рива Реасовна Кулаковская уонна Лена Макарова ырыанан эҕэрдэлээтилэр. Суруйааччы айымньыларын...

 

«Сааскы кэм» бырайыак олоххо киллэрилиннэ

Бэҕэһээ Харбалаахтааҕы үөрэхтээһин холбоһугар үөрүүлээх тэрээһин үрдүк таһымҥа буолан ааста. Ил Дархан Гранын «Биһиги сааскы кэммит» бырайыагын кыайыылааҕа, салайааччы Дианна Егоровна Соломонова бырайыагын олоххо киириитин бэлиэтиир дьоро түгэнэ тосхойдо. Бу киэн туттар биир дойдулаахпыт, саха сээркээн сэһэнньитэ Николай Егорович Мординов-Амма Аччыгыйа холобур буолар олоҕор, айар үлэтигэр анаммыт...

 

Бэйиэт Эдуард Корнилов кинигэтин сүрэхтэниитэ буолла

СӨ Национальнай бибилэтиэкэтигэр Өлүөхүмэ бэйиэтэ, СӨ Суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ Эдуард Корнилов “Вернусь в родной алас. Уһуктуо уу саха уйулҕам…” кинигэтин сүрэхтэниитэ буолан ааста. Урукку өттүгэр нууччалыы суруйар, “Саха сирин Есенинэ” диэн аатынан биллэр Эдуард Корнилов хоһоонноро аны сахалыы саҥаран, “Вернусь в родной алас. Уһуктуо уу саха уйулҕам…” кинигэтин хомуурунньугар киирдилэр...

 

Пушкин хоһоонноро ыччаты үрдүккэ көтүттүннэр

Биһиги, Сэбиэскэй кэм үөрэнээччилэрэ, тапталлаах бэйиэппит, улуу Александр Пушкин хоһооннорунан улааппыппыт. Барытын өйтөн үөрэтэн, түгэн түбэстэр эрэ ааҕар буоларбыт. Кэнники саха тылын учуутала буолан, аны сахалыы тылбаастарын умсугуйан ааҕабын. Ол курдук, саамай сөбүлүүр хоһооннорбун «Кыһыҥҥы киэһэ» «Кыһыҥҥы суол» Күннүк Уурастыырап тылбаастаабытын 9 кылаастарга үөрэтэрбэр үөрэнээччилиин...

 

Күлүмнүүр аата-суола тиллэригэр улахан оруоллаах этэ

Иван Васильевич Мигалкин поэзияны эрэ буолбакка, историяны, культураны өрө туппут киһи буолар. Ол туһунан Саха сирин Суруйааччыларын Ассоциацияларын бэрэссэдээтэлэ Олег Гаврильевич Сидоров ахтан-санаан ааста: – Саха тыллаах дьоҥҥо бүгүн, кырдьык, хомолтолоох күн. Иван Васильевич Мигалкины тиһэх суолугар атаарабыт… Кини киһи быһыытынан, аҕыйах тылы эттэхпинэ, Иван Васильевич сырдык киһи, сырдык сыдьаайар...

 

Суруйааччы аата – үйэлэргэ

Ыам ыйын 16 күнүгэр саха литэрэтиирэтин үйэлээх устуоруйатыгар киирэр дьоһуннаах тэрээһин П.Ойуунускай аатынан Литэрэтиирэ түмэлигэр буолла. Ол курдук, «Суруйааччы аата – үйэлэргэ” диэн cаха классик уонна норуодунай суруйааччыларын нэһилиэнньиктэрин кытары сэргэх уонна сэдэх көрсүһүүнү СӨ Култуураҕа уонна духуобунай сайдыыга министиэристибэтэ, Саха сирин Суруйааччыларын сойууһа, П.Ойуунускай...

 

Киһи киһитэ, дьиҥ норуот суруйааччыта

Олох, тутул уларыйбыт, күөрэ-лаҥкы барыы бириэмэтигэр, литератуураҕа болҕомто, үбүлээһин көрүллүбэт, суруйааччыларга салалтаттан болҕомто аҕыйаабыт сылларыгар кини мөлтөөн, өмүттэн хаалбакка, төттөрүтүн, тэптэн туран үлэлээбитэ. Саҥа айымньыларынан, кинигэлэринэн ааҕааччылар биһирэбиллэрин ылбыта. Тэлэбиисэринэн, араадьыйанан, хаһыакка элбэхтик тахсан, аҕа көлүөнэ суруйааччыларын сырдатара. Тыа сиригэр...

 

Иван Мигалкин: «Таптал тыллар сыһыантан»

Ыам ыйын 24 күнүгэр Саха сирин норуодунай бэйиэтэ, тылбаасчыт, оҕо суруйааччыта, публицист, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Суруйааччыларын сойууһун бэрэссэдээтэлэ Иван Васильевич Мигалкин уһун ыарахан ыарыы кэнниттэн биһиги кэккэбититтэн туораабытынан дириҥ кутурҕаммытын биллэрэбит. Иван Мигалкин 70 сааһын көрсө «Таптал тыллар сыһыантан» кинигэтэ «Айар» кинигэ кыһатыгар кини тыыннааҕар күн сирин көрбүтэ...

 

Пушкин автографтарын, уруһуйдарын көрдөрүүгэ туруоруохтара

Быйыл нуучча улуу бэйиэтэ Александр Пушкин төрөөбүтэ 225 сылын туолар. Санкт-Петербурдааҕы норуоттар икки ардыларынааҕы экэнэмиичэскэй пуорум (ПМЭФ) култуураҕа бэстибээлигэр Пушкин үбүлүөйүн сырдатыахтара. Пуорум былаһааккатыгар кини автографтара, 1817 сыллаах уруһуйдара көрдөрүүгэ туруохтара диэн ТАСС иһитиннэрэр. Бэс ыйын 4 күнүгэр ПМЭФ култуураҕа бэстибээлэ аһыллыаҕа. Бэстибээл сүрүн...

 

Саха суруйааччыларын сыдьааннара биир түһүлгэҕэ муһуннулар
(видео)

Бүгүн, ыам ыйын 16 күнүгэр, саха литературатын устуоруйатыгар киирэр дьоһуннаах тэрээһин П.Ойуунускай аатынан Литература түмэлигэр буолан ааста. Ол курдук, «Суруйааччы аата – үйэлэргэ” диэн cаха классик уонна норуодунай суруйааччыларын нэһилиэнньиктэрин кытары сэргэх уонна сэдэх көрсүһүүнү СӨ Култуураҕа уонна духуобунай сайдыыга министиэристибэ, Саха сирин Суруйааччыларын сойууһа, П.Ойуунускай...