Сахалыы
…Ханнык да тиэмэҕэ биир сүрүн санаа (идея) баар буолуохтаах; олоххо баартан суруйар буоллаххына, эн маны фотография курдук устума, эн кинини бэйэҥ идеяҕынан сырдатан, уус-уран айымньы күүһүнэн дьүһүннээн көрдөр. Идеятын, caнaaҕын толору суруй, толору тэнит, форманан хааччахтаама, идеяны дьүһүннээбэт форма наадата суох, идеяны көрдөрөөрү форма оҥоһуллар, идеяны тыыннаах дьүһүннүүргэ, бу дьүһүн тас көстөр көстүүгүн биэрэргэ, ол онно эрэ форма суолтата улаатан тахсар. Уус-уран айымньыга идея суолтата форма суолтатын бастыыр, ол эрээри умнума: сыгынньах идея, формата суох идея, уус-уран айымньыны биэрбэт, иккиэн арахсыспат ситимнээхтэр, идеяттан айымньы дьүһүнэ тахсар, идеяттан тахсар дьүһүнэ эмиэ бу идея сүнньүнэн көрөн сөптөөх форма бэриллэр. Айымньы дьыалата — улахан улуу дьыала буолар, онон айар үлэбит, культурабыт үрдээтэҕин ахсын, үрдүк кэрдиискэ тахсан иһиэхтээх. Биһиги төрүт сорукпут – олоххо инники этэрээт буолан иһиэхтээхпит.
Уус-уран тыл эдэр үлэһиттэрин бөлөхтөрүн соруктара. –
П. А. Ойуунускай. Айымньылар. 7 том. –
Якутск: Як.кн-ое изд-во. – С.103.
Москва суруйааччылара Саха сиригэр ыалдьыттаатылар
«Курск 43» диэн кинигэҕэ Сахабыт сирэ сырдатыллыа. Сэтинньи саҥата Дьокуускай куорат Национальнай бибилэтиэкэтигэр дьоһун көрсүһүү буолла. Арассыыйа таһымнаах суруйааччылар бэйиэт, историк идэлээх, маршаллар Рокоссовскай, Жуков туһунан айымньылары суруйбут Сергей Михеенков уонна прозаик, кибернетик идэлээх суруйааччы Игорь Шумейко ыалдьыттаатылар. Тэрээһини иилээн-саҕалаан Сахабыт сирин бөдөҥ... |
«Алампа» бириэмийэ саҥа талааннары арыйар
Саха литературатын төрүттээччилэртэн биирдэстэрэ, талааннаах драматург, бэйиэт, публицист, эрэдээктэр Анемподист Иванович Софронов-Алампа аатын үйэтитэр сыаллаах «Алампа» уопсастыбаннай бириэмийэ быйыл аан бастаан, суруйааччы төрөөбүт күнүгэр — сэтинньи 14 күнүгэр «Арассыыйа – мин устуоруйам» мусуойга туттарыллыаҕа. Бу бириэмийэ, тэрийээччилэр этэллэринэн, Саха сирин бары айар сойуустарын... |
Иван Мигалкин уһулуччулаах дьоннуун соһуччу көрсүһүүлэрэ
Саха норуодунай бэйиэтэ Иван Мигалкин Москваҕа М.Горькай аатынан Литература институтугар поэзия отделениетыгар үөрэммитэ. Бу кэмҥэ саха суруйааччылара Семен Данилов, Николай Габышев, Бүөтүр Тобуруокап уо.д.а. киниэхэ эрэллээх доҕор, бигэ тирэх, өйөбүл буолбуттара. Ол туһунан Иван Васильевич: “Бэйэм көлүөнэм саха суруйааччыларыгар мин курдук оннук ураты чиэскэ тиксибит, бука, суоҕа буолуо…», — диир. Сүүрбэччэлээх... |
Иннокентий Попов: «Куорсунтан» кынаттанан»
Бастатан туран, Василий Протодьяконов-Кулантай аатынан литература мусуойугар 2019 сылга “Чолбон” сурунаал “Сэмсэ” сыһыарыытыгар бэчээттэммит, куонкурус кыайыылаахтарын кытары көрсүһүү, атах тэпсэн олорон сэһэргэһии буолла. Манна суруйааччылар Татьяна Находкинаны, Иннокентий Попову сэргэ, эдэр ааптардар Анна Колосова, Мария Аргунова, Татьяна Кириллина-Татыйык, Сардаана Сыроватская, Наталья Андросова... |
Саха сирэ «Кыра Тыгыннанна»
Илиибэр «буруолуу» сылдьар “Кыра Тыгын” диэн кинигэни тутан олоробун. Бу Антуан Де Сент-Экзюпери «Маленький принц» остуоруйатын Нора Гал нууччалыы тылбаастаабытын Елена Слепцова-Куорсуннаах сахалыы саҥардыбыт. Антуан де Сент-Экзюпери курдук бөлүһүөк суруйааччы остуоруйата аан дойдуга киэҥник биллэр. Бу остуоруйа дириҥ ис хоһооннооҕунан, муударайынан уонна сайаҕас санаалааҕынан уратылаах. Суруйааччы... |
“Норуодунай суруйааччы буолар кыахтааҕа”
Биллэр суруйааччы, бэйиэт, тылбаасчыт Василий Васильевич Яковлев бүгүн төрөөбүтэ 85 сыла. Бу кэрэ-бэлиэ түгэнинэн, кини кэргэнэ Клара Трифоновна Кулаковскаяны кытары сэһэргэстим. Василий Яковлев олоҕун аргыһа, кэргэнэ Клара Кулаковская 82-с хаарыгар үктэнэн, билигин оҕолорун кытары Дьокуускай куоракка олорор. Клара Трифоновна ийэтинэн Чурапчыттан, аҕатынан Тааттаттан төрүттээх. Кини эһэтэ – саха литературатын... |
Москваҕа – литературнайга үөрэнэ!
Саха ыччаттара Москваҕа, аатырбыт М.Горькай аатынан Литературнай институкка тылбаасчыт идэтигэр үөрэнэ баран эрэллэр. Онуоха тоҕо ураты болҕомто уурулларый, дии саныыр буоллахха, бу курдук тэрээһиннээхтик биһиги өрөспүүбүлүкэбититтэн 8 эдэр киһи лоп-курдук 45 (!) сыл анараа өттүгэр — 1974 сыллаахха, бу институт тылбааска салаатыгар үөрэнэ тиийбитэ. Ону барытын оччолорго Саха сиринээҕи Суруйааччылар... |
ПОЭТ ТИҺЭХ СЫРЫЫТА
Саха норуодунай бэйиэтэ Леонид Андреевич Попов быйыл атырдьах ыйын 14 күнүгэр төрөөбүтэ 100 сылын туолар
Саха норуодунай бэйиэтэ Леонид Андреевич Попов быйыл атырдьах ыйын 14 күнүгэр төрөөбүтэ 100 сылын туолар. Леонид Андреевич Николай Гоголь «Тарас Бульба», Борис Полевой «Повесть о настоящем человеке», Александр Фадеев «Молодая гвардия», Александр Пушкин, Михаил Лермонтов, Владимир Маяковскай хоһооннорун сахалыы саҥардыбыт, Үлэ Кыһыл Знамята, “Бочуот Знага” уордьаннардаах суруйааччы... |
Поэт Гаврил Андросов Казахстаҥҥа Лев Гумилев мэтээлинэн наҕараадаланна
От ыйын 4-5 күннэригэр Казахстан киин куоратыгар Нур-Султаҥҥа “Евразия киин куораттарын суруйааччылара” аан дойдутааҕы форумҥа саха поэта, “Чолбон” сурунаал сүрүн редакторын солбуйааччы Гаврил Андросов аан дойдуга биллэр учуонай, суруйааччы, историк, философ, географ, публицист Лев Гумилев мэтээлин тутта. Бу тэрээһини Казахстан Суруйааччыларын сойууһа уонна Нур-Султан куорат акиматын (мэриятын)... |
Өбүгэлэрбит хаһан эрэ биир кутаа тула олорбуттара…
Биллэрин курдук, ааспыт сыл бүтүүтүгэр Азербайджан киин куоратыгар Бакуга, саха норуотун чулуу уола Былатыан Ойуунускай “Кыһыл Ойуун” кинигэтэ азербайджан тылынан тылбаастанан, бэчээттэнэн тахсыбытын туһунан биһиги ааҕааччыларбытыгар иһитиннэрбиппит. Саҥа кинигэни Улуу Ойуунускай убайбыт дойдутугар, Саха сиригэр билиһиннэрии, сүрэхтээһин, бэс ыйын 27 — от ыйын 1 күннэригэр Саха сиригэр ыытыллыбыт... |
