Сахалыы
…Ханнык да тиэмэҕэ биир сүрүн санаа (идея) баар буолуохтаах; олоххо баартан суруйар буоллаххына, эн маны фотография курдук устума, эн кинини бэйэҥ идеяҕынан сырдатан, уус-уран айымньы күүһүнэн дьүһүннээн көрдөр. Идеятын, caнaaҕын толору суруй, толору тэнит, форманан хааччахтаама, идеяны дьүһүннээбэт форма наадата суох, идеяны көрдөрөөрү форма оҥоһуллар, идеяны тыыннаах дьүһүннүүргэ, бу дьүһүн тас көстөр көстүүгүн биэрэргэ, ол онно эрэ форма суолтата улаатан тахсар. Уус-уран айымньыга идея суолтата форма суолтатын бастыыр, ол эрээри умнума: сыгынньах идея, формата суох идея, уус-уран айымньыны биэрбэт, иккиэн арахсыспат ситимнээхтэр, идеяттан айымньы дьүһүнэ тахсар, идеяттан тахсар дьүһүнэ эмиэ бу идея сүнньүнэн көрөн сөптөөх форма бэриллэр. Айымньы дьыалата — улахан улуу дьыала буолар, онон айар үлэбит, культурабыт үрдээтэҕин ахсын, үрдүк кэрдиискэ тахсан иһиэхтээх. Биһиги төрүт сорукпут – олоххо инники этэрээт буолан иһиэхтээхпит.
Уус-уран тыл эдэр үлэһиттэрин бөлөхтөрүн соруктара. –
П. А. Ойуунускай. Айымньылар. 7 том. –
Якутск: Як.кн-ое изд-во. – С.103.
Олег Сидоров: «Дойдубар кэлэн кинигэбин билиһиннэриим ураты долгутуулаах»
А.А. Черемных аатынан оҕо искусствотын оскуолатыгар Олег Сидоров-Олег Амгин “Они основали Республику” диэн кинигэтин уонна Күннүк Уурастыырап аатынан кииннэммит бибилэтиэкэ иһинэн тахсыбыт “Баай историялаах Амма сирэ” диэн Олег Сидоров 60 сааһыгар ананан тахсыбыт саҥарар кинигэ сүрэхтэниилэрэ үс чаас устата буолан ааста. Көрсүһүүгэ сылдьыбыт литератураны сэргээччилэр бэрт истиҥ киэһэҕэ сылдьан, астынан тарҕастылар... |
Варвара Потапова хоһооннорунан испэктээкил буолла
Олунньу 9 күнүгэр саха бастакы поэтессата Варвара Потапова хоһооннорунан «Ойдом үүммүт хахыйах» диэн моно-испэктээкил премьерата буолан ааста. Варвара Потапова – устар ууну сомоҕолуур уран тыл ууһа, саха дьахталларыттан маҥнайгы поэтесса. Кини уолбат ойбон курдук санаа ситимнэриттэн турар ураты, ардыгар киһиэхэ дэбигис өйдөммөт, уйадытар, толкуйдатар, сороҕор күүстээх психологическай, дириҥ анаарыылаах... |
Түүр омуктар эпостарын «Мэҥэ тойук» кинигэтэ сүрэхтэннэ
“Айыы кыһата” оскуола аактабай саалатыгар “Мэҥэ тойуктар” диэн кинигэ сүрэхтэниитэ буолла. Бу кинигэҕэ Ил Түмэн бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Александр Жирков сахалыы тылбаастаабыт башкирдар, алтаайдар, кыргыыстар, тывалар эпостара талыллан киирбиттэр. Ол курдук, кыргыыстар “Манаас”, алтаайдар “Маадай Хара”, башкирдар “Ураал Баатыр”, тывалар “Кунан Хара” эпостарын тылбаастаабыт. Бу кинигэ... |
Мытаах патриота Алексей Саввин уонна конфедералистар тустарынан саҥа кинигэ
Кулун тутар 3 күнүгэр Национальнай библиотека Историческай саалатыгар Горнай улууһун Мытаах нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо, Россия Суруналыыстарын сойууһун чилиэнэ, кыраайы үөрэтээччи Алексей Николаевич Саввин «Көҥүл туругурарын туһугар – “Албан ааттаах өлүүнү” талбыт конфедералистар» диэн 2022 сыллаахха тахсыбыт кинигэтин сүрэхтэниитэ буолан ааста. Кинигэ биһирэмэ норуот поэта Рафаэль Баҕатаайыскай... |
Поэт дьылҕата
(Бүгүн Альберт Бүлүүйүскэй төрөөбүт күнэ)
1979 сыл бэс ыйын 1 күнүгэр кини бу Орто дойдуттан барбыта. Иинин үрдүгэр туруорбут бэлиэлэрэ хаһан суруллубутун ким да чуолкай билбэт. “Альберт Бүлүүйүскэй уҥуоҕа суох сытар үһү. Ханна көмүллүбүтэ биллибэт”, — диэн сурахтар уос номоҕо буолан тарҕаммыттара. Кини эт бэйэтэ бу сиртэн туох да суола-ииһэ суох букатыннаахтык сүппүт курдуга. Эргиллибэттик. Ол эрэн, өлөр Өлүү кыайбата диэн эмиэ баар. Ол – Талаан. Таҥара... |
Суруйааччы-суруналыыс Борис Павлов-Кэм бэйэтин кэмин ааҕааччыларын кытта көрүстэ
Киин куорат В.Г. Белинскэй аатынан Кыраайы үөрэтэр бибилэтиэкэтэ айар куттаах дьону чугастык билиһиннэрэн, араас көрсүһүүлэри тэрийэрэ үгэскэ кубулуйда. Айымньылаах үлэлээх бибилэтиэкэр Екатерина Попова бэлиэтээбитинэн, кэккэ сылларга Былатыан Ойуунускай аатынан Саха академическай тыйаатырын эппиэттээх үлэһитэ Надежда Осипованы кытта холбоһон төрүттээбит бырайыактарын — тыйаатыр артыыстарын... |
Суотту Сайа саҥатынан сайа тыынна
Олунньу 21 күнүгэр Суотту модельнай бибилэтиэкэтигэр саха норуодунай суруйааччыта, бэйиэт, суруналыыс, СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ Наталья Михалева-Сайалыын көрсүһүү Суотту олохтоохторун, уран тыл сүгүрүйээччилэрин түмтэ. Дьоһун ыалдьыт кэлэрэ эрдэттэн биллэн, сарсыарда 11 чааска «Мичээр» СК үлэһиттэрэ Устинья Борисова, Наталья Степанова сахалыы сайбаччы таҥнан, тойугунан көрсөн дьоро күн быыһын... |
Харысхал аатынан фонда тэриллиэн наада
Итинник уонна да атын этиилэр Василий Егорович Васильев-Харысхал „Ааспыт кэм аартыктарынан“ кинигэтин тула кэпсэтии кэмигэр киирдилэр. Программа быһыытынан көрсүһүү Харысхал бүтэһик кинигэтин ырытыы буолуохтаах этэ эрээри, кэҥээн, тэнийэн Амма патриота, духуобунай лидерэ олоҕун, үлэтин, культурнай нэһилиэстибэтин туһунан санаа атастаһыыта аана арыллан киэһэ хойукка диэри салҕанна. Көрсүһүү... |
Үлэ сылыгар суруйааччылар үлэ кэлэктииптэрин кытта көрсөллөр
Саха сирин Суруйааччыларын сойууһа Үлэ сылыгар ааҕааччылары кытта көрсүһүүлэри тэрийэргэ быйыл күүстээх үлэ ыытар былааннаах. Ааҕааччыга суруйааччы бэйэтэ тиийэн, утарыта көрсөн, атах тэпсэн олорон кэпсэтэрэ олус наадалаах. Оттон суруйааччыга саҥа идиэйэлэр үөскүүллэр, саҥа санаалар саҕыллаллар, дьону кытары кэпсэтэн-ипсэтэн, айымньыларын ааҕан, этэргэ дылы, “тыынын таһаарар”, күүс-уох ылар. Онон... |
«Саха саргыта» диэн саҥа альманах таҕыста
Соторутааҕыта Саха АССР 100 сылыгар, Саха сирэ Арассыыйаҕа холбоспута 390 сылыгар анаммыт “Саха саргыта” диэн альманах бэчээттэнэн таҕыста. Саҥа сурунаал устуоруйаны, култуураны, литератураны дириҥник хорутан ырытар, сырдатар соруктаах. Сүрүн эрэдээктэринэн биллэр суруналыыс, Күлүмнүүр аатынан Судаарыстыбаннай бириэмийэ лауреата Иван Ушницкай үлэлээн саҕалаата. Таһаарааччы – “Сахабэчээт” тэрилтэ... |
