Литературная Якутия


 

Сахалыы

…Ханнык да тиэмэҕэ биир сүрүн санаа (идея) баар буолуохтаах; олоххо баартан суруйар буоллаххына, эн маны фотография курдук устума, эн кинини бэйэҥ идеяҕынан сырдатан, уус-уран айымньы күүһүнэн дьүһүннээн көрдөр. Идеятын, caнaaҕын толору суруй, толору тэнит, форманан хааччахтаама, идеяны дьүһүннээбэт форма наадата суох, идеяны көрдөрөөрү форма оҥоһуллар, идеяны тыыннаах дьүһүннүүргэ, бу дьүһүн тас көстөр көстүүгүн биэрэргэ, ол онно эрэ форма суолтата улаатан тахсар. Уус-уран айымньыга идея суолтата форма суолтатын бастыыр, ол эрээри умнума: сыгынньах идея, формата суох идея, уус-уран айымньыны биэрбэт, иккиэн арахсыспат ситимнээхтэр, идеяттан айымньы дьүһүнэ тахсар, идеяттан тахсар дьүһүнэ эмиэ бу идея сүнньүнэн көрөн сөптөөх форма бэриллэр. Айымньы дьыалата — улахан улуу дьыала буолар, онон айар үлэбит, культурабыт үрдээтэҕин ахсын, үрдүк кэрдиискэ тахсан иһиэхтээх. Биһиги төрүт сорукпут – олоххо инники этэрээт буолан иһиэхтээхпит.

Былатыан Ойуунускай.
Уус-уран тыл эдэр үлэһиттэрин бөлөхтөрүн соруктара. –
П. А. Ойуунускай. Айымньылар. 7 том. –
Якутск: Як.кн-ое изд-во. – С.103.

 
Литература кириитигэ Ольга Макарова саҥа кинигэтэ сүрэхтэннэ

Муус устар 12 күнүгэр Национальнай библиотека историческай саалатыгар Таатта улууһун Баайаҕа нэһилиэгэр олорор литература кириитигэ Ольга Макарова өр сыллаах үлэтин түмүгүн – «Айымньы күлүүһүн арыйдахха (саха литературатыгар ырытыылар, сэҥээриилэр, бэлиэтээһиннэр)» кинигэтин биһирэмэ буолла. Сүрэхтэниини ыыппыт «Чолбон» сурунаал бас эрэдээктэрэ Гаврил Андросов саха литературатын историятыгар тарбахха...

 

«Далан Дархан далааһына»
(Суруйааччылардыын көрсүһүү)

Муус устар 3-5 күннэригэр Чурапчы улууһугар СӨ Култууратын, искусствотын уонна литературатын күннэрин чэрчитинэн ыытыллыбыт тэрээһиннэртэн биир ордук күүтүүлээхтэринэн, чаҕылхайдарынан, долгутуулаахтарынан саха биллиилээх суруйааччылара ааҕааччыларыныын, литератураҕа сүгүрүйээччилэрдиин, улуус айар куттаах дьонунуун көрсүһүүлэрэ буолбута чахчы. Бу, саха норуодунай суруйааччыта, Платон Ойуунускай аатынан...

 

Норуотун үрдэппит суруйааччы Даланы ахтан-санаан аастылар

Муус устар 7 күнүгэр Былатыан Ойуунускай аатынан литература мусуойа уонна Чурапчы улууһун Кытаанах нэһилиэгин дьаһалтата “Норуотун үрдэппит суруйааччы” диэн өйдөбүнньүк биэчэри тэрийдилэр. Саха сирин норуодунай суруйааччыта, прозаик, драматург, публицист, П.А.Ойуунускай аатынан Судаарыстыбаннай бириэмийэ лауреата, педагогика наукатын хандьыдаата, учуутал, уһуйааччы Василий Семенович...

 

Суруйааччы Константин Эверстов айар киэһэтэ буолла

Кулун тутар 30 күнүгэр Өрөспүүбүлүкэтээҕи медиа-кииҥҥэ Арассыыйа уонна Саха сирин Суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ, прозаик Константин Эверстов айар киэһэтэ буолла. Бу көрсүһүү ааптар үбүлүөйдээх сылын бэлиэтээһин чэрчитинэн ааста. Тэрээһиҥҥэ норуодунай суруйааччылар, билим үлэһиттэрэ, Кэбээйи улууһун салалтата, ону тэҥэ суруйааччы үөлээннээхтэрэ, бииргэ үөрэммит доҕотторо уонна «Номох буолбут Ньукулай» документальнай...

 

Москваҕа тахсыбыт кинигэлэри сүрэхтээтилэр

Национальнай бибилэтиэкэ Историческай саалатыгар “Антология современного якутского рассказа” уонна «Современная литература народов России: Художественная публицистика» кинигэлэр тахсыбыттарын уонна “Аврора”, “Дружба народов” литературнай сурунаалларга саха суруйааччылара бэчээттэммиттэрин сүрэхтээһин буолла. Бу бэлиэ суолталаах түгэн, тоҕо диэтэр, 40-ча сыл буолан баран, Арассыыйаҕа саха литературатыгар...

 

Саргы Куо «Иэйиэхсит алгыһа» кинигэтэ сүрэхтэннэ

Кулун тутар 21 күнүгэр – Поэзия аан дойдутааҕы күнүгэр саха биллэр поэтессата Саргылаана Гольдерова-Саргы Куо “Иэйиэхсит алгыһа/Благословение Иэйиэхсит” диэн икки тылынан тахсыбыт кинигэтин сүрэхтээтэ. Национальнай бибилэтиэкэ Историческай саалатыгар толору киһи муһунна, уран тылы умсугуйааччылар, Саргы Куо сүгүрүйээччилэрэ кэлбиттэр. Бибилэтиэкэ үлэһиттэрэ бэйиэт кинигэлэрин быыстапкатын туруорбуттар...

 

Бүлүүйүскэй уонна аҕа суруйааччылар

Бүгүн Поэзия аан дойдутааҕы күнүнэн уонна бэҕэһээ норуот поэта Семен Данилов төрөөбүт күнэ ааспытынан, эмиэ Альберт Бүлүүйүскэйи ахтан ылыахпын баҕардым. Бэйэтэ олоҕун үрдүк чыпчаал сылынан 1959 сылы ааттыыр эбит. Бу сылтан кини айар-суруйар эйгэҕэ аата-суола биллибит. Айылҕаттан дьоҕурун күүскэ эрэнэр, билинэр даҕаны буолан, билии-көрүү өттүнэн таһымнаах буолан, ол саҕана саха поэзиятын уһанан-чочуйан олорор аҕа...

 

Өксөкүлээх — өркөн өй, модун санаа, ыраас суобас

«Духуобунаһа суох нация суох. Алексей Кулаковскайы-Өксөкүлээх Өлөксөйү биһиги нациябытын көрдөрөр духуобунай лиидэрбит, өрөспүүбүлүкэбит уобараһын быһыытынан ылыныах тустаахпыт», — диэн Саха Өрөспүүбүлүкэтин бастакы бэрэсидьиэнэ Михаил Николаев этэн турар. Бүгүн, кулун тутар 16 күнүгэр, саха литературатын төрүттээччилэртэн биирдэстэрэ, айар тыл аҕатынан ааттаммыт уһулуччулаах бэйиэт, саха бастакы учуонайа...

 

Мария Андреева хоһооннорун хомуурунньуга сүрэхтэннэ

Сандал сааспыт салаллан, киһи эрэ санаата көтөҕүллэр үтүө күннэрэ үүннүлэр. Маннык кэрэ кэмҥэ, кулун тутар 11 күнүгэр, эдэр ааптар Мария Андреева «Тыллыы» хоһооннорун хомуурунньугун сүрэхтэниитэ П.А. Ойуунускай аатынан Литература түмэлигэр буолан ааста. Мария Андреева Горнай улууһун Одуну нэһилиэгиттэн төрүттээх, Л.Н. Харитонов аатынан Маҕарас орто оскуолатыгар педагог-библиотекарынан үлэлиир...

 

Саха литературатын бастакы ньургуһунугар сүгүрүйүү

Быйыл кулун тутар 3 күнүгэр саха дьахталларыттан бастакы ССРС суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ, сахалыы оҕо литературатын төрүттэспит прозаик, тылбаасчыт, фольклорист, суруналыыс Анна Денисовна Неустроева төрөөбүтэ 120 сылын туолла. Бу бэлиэ кэмҥэ анаммыт «Саха литературатын бастакы ньургуһуна» үөрүүлээх мунньах кулун тутар 10 күнүгэр Дьокуускай куоракка соҕотох саха суруйааччытын аатын...