Сахалыы
…Ханнык да тиэмэҕэ биир сүрүн санаа (идея) баар буолуохтаах; олоххо баартан суруйар буоллаххына, эн маны фотография курдук устума, эн кинини бэйэҥ идеяҕынан сырдатан, уус-уран айымньы күүһүнэн дьүһүннээн көрдөр. Идеятын, caнaaҕын толору суруй, толору тэнит, форманан хааччахтаама, идеяны дьүһүннээбэт форма наадата суох, идеяны көрдөрөөрү форма оҥоһуллар, идеяны тыыннаах дьүһүннүүргэ, бу дьүһүн тас көстөр көстүүгүн биэрэргэ, ол онно эрэ форма суолтата улаатан тахсар. Уус-уран айымньыга идея суолтата форма суолтатын бастыыр, ол эрээри умнума: сыгынньах идея, формата суох идея, уус-уран айымньыны биэрбэт, иккиэн арахсыспат ситимнээхтэр, идеяттан айымньы дьүһүнэ тахсар, идеяттан тахсар дьүһүнэ эмиэ бу идея сүнньүнэн көрөн сөптөөх форма бэриллэр. Айымньы дьыалата — улахан улуу дьыала буолар, онон айар үлэбит, культурабыт үрдээтэҕин ахсын, үрдүк кэрдиискэ тахсан иһиэхтээх. Биһиги төрүт сорукпут – олоххо инники этэрээт буолан иһиэхтээхпит.
Уус-уран тыл эдэр үлэһиттэрин бөлөхтөрүн соруктара. –
П. А. Ойуунускай. Айымньылар. 7 том. –
Якутск: Як.кн-ое изд-во. – С.103.
Далан курдук суруйааччы өлүөн сатаммат…
Василий Яковлев-Далан суруйбут «Тыгын Дархан» арамааны хайдах суруйбутун, олоҕун араас түгэннэрин туһунан драматург Семен Ермолаев-Сиэн Өкөр бу саас суруйбут ахтыытын бэчээттиибит. Далан бу орто туруу дойдуга баара эбитэ буоллар, билигин тоҕус уон икки сыллаах кыстык хаарын уулларан, дойдутугар Чурапчыга, Амма үрдүгэр турар Хахыйахха сайылыгар тахсыбыт буолуо этэ. Хас сарсыарда аайы эрдэ туран мас тыытынан... |
Тобуруокап түһүлгэтэ саҥа талааннары арыйар
Бүгүн — Саха сирин норуодунай бэйиэтэ, прозаик, драматург, оҕо суруйааччыта, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа Петр Тобуруокап төрөөбүт күнэ. Петр Николаевич төрөөбүт улууһугар «Тобуруокап көмүс күһүнэ» литературнай түһүлгэ ыытыллара үтүө үгэскэ кубулуйда. Быйыл эмиэ Нам сиригэр кини поэзиятыгар сүгүрүйээччилэр тоҕуоруһа мустуохтаахтара. Ол эрээри, биллэр төрүөтүнэн, хоруона хамсыгыттан сылтаан, эһиилги... |
Кытаанахха мэҥэ таастар аһылыннылар
Чурапчы улууһун Кытаанах нэһилиэгэ Саха сиригэр биллэр-көстөр суолу хааларбыт профессор Е.И.Коркина, саха тустуутун Олимп чыпчаалыгар таһаарбыт Д.П.Коркин, худуоһунньук А.П.Собакин, народнай суруйааччы Далан курдук дьоннордоох. Нэһилиэк баһылыга Егор Николаевич Потапов салалтатынан биллэр-көстөр биир дойдулаахтарын ааттарын үйэтитиигэ Кытаанахха дьоһуннаах үлэ ыытыллар. Алтынньы 7 күнүгэр народнай суруйааччы... |
Наталья Харлампьева: «Суруйааччыны норуот эйгэтэ омук эстибэтин диэн анаан үөскэтэр»
Соторутааҕыта Москваҕа “Молодая гвардия” кинигэ кыһатыгар “ЖЗЛ” аатырбыт сиэрийэҕэ саха норуодунай бэйиэтэ Семен ДАНИЛОВ туһунан саҥа кинигэ күн сирин көрдө. Кинигэ ааптара, саха норуодунай бэйиэтэ, Саха сирин Суруйааччыларын сойууһун бэрэссэдээтэлэ Наталья ХАРЛАМПЬЕВА – бүгүн биһиги ыалдьыппыт. — Наталья Ивановна, лоп-курдук 40 сыл анараа өттүгэр бу, Семен Петрович туһунан кинигэҥ тахсыбыт... |
Дьохсоҕоҥҥо Өксөкүлээх Өлөксөйгө анаммыт искибиэр аһылынна
Дьохсоҕоҥҥо киинэ түспүт, уран тыл аҕата, саха норуотун иннигэр уктар биир бастыҥ чаҕылхай суруйааччыбыт, бөлүһүөкпүт А. Е. Кулаковскай – Өксөкүлээх Өлөксөй буолар. Бүгүн көмүс күһүн биир кэрэ күнүгэр дьоһун Дьохсоҕон нэһилиэгэр умнуллубат түгэн тосхойдо. Ол курдук сүгүрүйэр киһибитигэр Өксөкүлээх Өлөксөйгө аналлаах искибиэр аһыллыыта үөрүүлээх түгэҥҥэ ааста. Искибиэр аһыллыытын СӨ култуураҕа... |
Норуодунай суруйааччы Амма Аччыгыйыгар ананна
Н.Е Мординов-Амма Аччыгыйа аатынан үөрэхтээһин холбоһугар сээркээн сэһэнньит саха норуодунай суруйааччыта Н.Е.Мординов-Амма Аччыгыйын сырдык аатын үйэтитэр бүүһүн арыллыыта буолла. Бу тэрээһиҥҥэ Дьокуускай куораттан Гаврил Гаврильевич Андросов — "Чолбон" сурунаал сүрүн редактора, Россия Суруйааччыларын союһун бырабылыанньатын сэкирэтээрэ, Саха сирин Суруйааччыларын сойууһун бэрэссэдээтэлин... |
“Мэник санаалар” таабырыннара…
Галина Александровна Трушкова-Калисфена «Мэник санааларым» диэн дьээбэ-хообо хоһооннорун курдук хоһооннору мээнэ киһи суруйарга санаммат даҕаны. Күһүҥҥү кырпай да кыра былыта суох күп-күөх халлааҥҥа күлүмнэс Күн Хотун мин эрэ баарбын диэбиттии күүлэйдиир балаҕан ыйын алтыс күнүгэр, Трушкова Галина Александровналыын, ааҕааччы эйгэтигэр биллэр аатынан Калисфеналыын, номнуо үтүө үгэс буолбут “Тобуруокап көмүс... |
Күөх халлааҥҥа тардыһар Сандаарыйа
Саха литературатыгар, поэзиятыгар сүгүрүйээччилэр ортолоругар бэйиэт, публицист, тылбаасчыт Александра Григорьева-Сандаарыйа аатын билбэт, кини айымньыларын билсибэтэх киһи суоҕа буолуо. Күн сардаҥатын курдук мэлдьи сандаарыйа сылдьар аналлаах Сандаарыйа – саха поэзиятын араас кыраасканан киэргэтэ, сылааһынан илгийэ, баай фантазиятынан олохпутун түстүү сылдьар поэтесса. Билигин Мииринэй оройуонугар... |
Мээндиги нэһилиэгин кытта суруйааччылар ситимнэрэ бөҕөргүүр
Амма эбэ күн сырдык күлүмүгэр суһумнуу устарыттан, уҥуор долгулдьуйа хамсыыр ходуһа бааһыналарыттан, харах ыларын тухары тайыыр күөх хайалары көрөртөн, ама, ханнык киһи сүрэҕэ үөрүө, санаата көтөҕүллүө суоҕай?! Бу мээндигилэр биир киэн туттар кэрэ, бэлиэ сирдэрэ – Кыыс Амма кытылын үрдүгэр турар тиит мас тулалаах арыы саһыл тыаҕа баар “Харысхал” сынньалаҥ паарката буолар. Чахчы даҕаны Аар айылҕа айарга-тутарга... |
Егор Неймохов «Хапсыhыы» сэhэнэ иккиhин таҕыста
Народнай суруйааччы Егор Неймохов быйыл саас төрөөбүтэ 70 сылын туолла. Хамсык ыарыы өрө турбатаҕа буоллар, кини бу бэлиэ үбүлүөйүн суруйааччылар, суруйааччы айар үлэтигэр сүгүрүйээччилэр, төрөөбүт-үөскээбит дойдутун Мэҥэ Алдан дьоно-сэргэтэ үөрүүлээхтик бэлиэтиэ этилэр. Cуруйааччы доҕоро, учуонай, фольклорист Василий Илларионов суруйааччы саҥа кинигэтин туһунан бу курдук кэпсиир: — Харантыын буолуон иннинэ... |
