Сахалыы
…Ханнык да тиэмэҕэ биир сүрүн санаа (идея) баар буолуохтаах; олоххо баартан суруйар буоллаххына, эн маны фотография курдук устума, эн кинини бэйэҥ идеяҕынан сырдатан, уус-уран айымньы күүһүнэн дьүһүннээн көрдөр. Идеятын, caнaaҕын толору суруй, толору тэнит, форманан хааччахтаама, идеяны дьүһүннээбэт форма наадата суох, идеяны көрдөрөөрү форма оҥоһуллар, идеяны тыыннаах дьүһүннүүргэ, бу дьүһүн тас көстөр көстүүгүн биэрэргэ, ол онно эрэ форма суолтата улаатан тахсар. Уус-уран айымньыга идея суолтата форма суолтатын бастыыр, ол эрээри умнума: сыгынньах идея, формата суох идея, уус-уран айымньыны биэрбэт, иккиэн арахсыспат ситимнээхтэр, идеяттан айымньы дьүһүнэ тахсар, идеяттан тахсар дьүһүнэ эмиэ бу идея сүнньүнэн көрөн сөптөөх форма бэриллэр. Айымньы дьыалата — улахан улуу дьыала буолар, онон айар үлэбит, культурабыт үрдээтэҕин ахсын, үрдүк кэрдиискэ тахсан иһиэхтээх. Биһиги төрүт сорукпут – олоххо инники этэрээт буолан иһиэхтээхпит.
Уус-уран тыл эдэр үлэһиттэрин бөлөхтөрүн соруктара. –
П. А. Ойуунускай. Айымньылар. 7 том. –
Якутск: Як.кн-ое изд-во. – С.103.
Саха сирин суруйааччыларын сойууһугар аҕыс киһи киирдэ
Кулун тутан 2 күнүгэр Арассыыйа суруйааччыларын сойууһун бырабылыанньатын мунньаҕынан бигэргэнэн, Саха сириттэн аҕыс киһи Сойууска киирдэ. Арассыыйа суруйааччыларын сойууһун Саха сиринээҕи отделениета – Саха сирин суруйааччыларын сойууһа – ахсынньы 7 күнүгэр сыл түмүгүн таһаарар уопсай мунньах ыыппыта. Мунньахха Саха сирин суруйааччыларын сойууһугар киириэн баҕалаах ааптардар үлэлэрин көрүү... |
Республикатааҕы «Бродников ааҕыылар» арыллыыта.
Чурапчы улууһун биир биллэр суруйааччыта, фронтовик, Албан аат уонна Аҕа дойду Улуу сэриитин бастакы степеннээх орденнарын кавалера, ССРС суруйааччыларын Союһун чилиэнэ, Саха Республикатын оскуолаларын үтүөлээх учуутала, поэт, прозаик, публицист Алексей Спиридонович Бродников 105 сааһыгар анаммыт X төгүлүн ыытыллар республикатааҕы "Бродников ааҕыылар" үөрүүлээх арыллыыта... |
«Кэмим, көлүөнэм иннигэр эппиэтинэстээх курдук сананабын»
Бу күннэргэ суруналыыс, суруйааччы Борис Павлов «Кэмҥин түһэн биэримэ» диэн уус-уран сэһэнэ «Көмүөл» кинигэ кыһатыгар 1000 ахсаанынан тахсан, дьоҥҥо-сэргэҕэ тарҕанан эрэр. Бу — ааптар онус кинигэтэ. — Борис Иванович, саҥа кинигэҕинэн эҕэрдэлиибин. Сэһэн ис хоһоонун кылгастык билиһиннэриэҥ дуо? — Биһиги көлүөнэ үйэ дьалхааннаах уларыйыытын, Сэбиэскэй сойуус курдук сүүнэ судаарыстыба, социалистическай тутул... |
Уйан кут бэйиэтэ — Байаҕантай
Егор Старостин-Байаҕантай… Мин кини хоһоонун аан бастаан 1986 сыллаахха Кириэс Халдьаайы балыыһатыгар сытан «Хотугу сулус» сурунаалга аахпытым. «Лэкэ хайата» туһунан хоһоону. Байаҕантай уонна Лэкэ диэн ааттарга болҕомтобун уурбутум. Ити хайаны көрүөх баҕам өссө күүһүрбүтэ уонна Байаҕантай диэн сүдү ааты уйар бэйиэт мин харахпар, этэргэ дылы, олоҥхо бухатыыра буолан көстүбүтэ. Айылҕаттан айдарыылаах буолан, ити... |
Александр Амбросьев Альфред Нобель аатынан дипломунан наҕараадаланна
Айар куттаах Александр Амбросьев-Сайылык Уола Аан дойдутааҕы Наука уонна ускуустуба академиятын (МАНИ) саҥа бырыайыагар кыттан, Альфред Нобель аатынан үрдүк дипломунан наҕараадаланна. Ааптар «Аарыма» диэн киэҥ ааҕааччыга биллибит сэһэнин тылбааһынан кыттан, биллэр кириитиктэр үрдүк сыанабылларын ылла, аан дойду кэскиллээх бириэмэйэтинэн бэлиэтэннэ. Ону таһынан Александр Амбросьев 5 хоһооно... |
Кини олоҕо – хорсун быһыыны оҥоруу
(Эрилик Эристиин төрөөбүтэ 130 сылыгар)
Семен Степанович Яковлев-Эрилик Эристиин саха ааҕааччытын тапталын ылбыт, айымньылара биир бастакынан нууччалыы тылбаастанан дойдуга, бырааттыы түүр норуоттарыгар биллибит ураты талааннаах суруйааччы, саха литэрэтиирэтэ сайдарыгар сүҥкэн кылаатын киллэрбит бөдөҥ прозаик буолар. Кини дириҥ ис хоһоонноох олоҕо, охсуһуута, айар үлэнэн дьарыктаныыта, ыар ыарыыны туруулаһыыта – барыта уос номоҕуттан... |
Бүгүн суруйааччы Анастасия Сыромятникова төрөөбүт күнэ
Бүгүн, тохсунньу 24 күнүгэр, прозаик, ССРС Суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ, РСФСР уонна СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ, Томпо улууһун бочуоттаах гражданина Анастасия Сыромятникова төрөөбүтэ 107 сыла. Анастасия Саввична Томпо улууһун Кириэс Халдьаайы сэлиэнньэтигэр күн сирин көрбүтэ. Дьокуускай куоракка уобаластааҕы бартыыйынай оскуоланы, 1962 сыллаахха М.Горькай аатынан Литература институтун иһинэн... |
Оскуолаттан тахсыбыт аартык
(Саха биллиилээх суруйааччыта, поэт,прозаик,тылбаасчыт Василий Гольдеров-Ороһу Уола төрөөбүтэ 90 сылын көрсө)
Аҕам 1932 с. тохсунньу 16 күнүгэр, Үөһээ Бүлүү оройуонун Ороһу нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Саҥа тэриллибит оскуола дьиэҕэ, онно олорон үлэлиир остуорас хоһугар саҥа төрөөбүт эһээкэй оҕо бэбээрбит. Эбэм Өрүүнэ ол курдук күҥҥэ көрбүт соҕотох оҕотун үөрэх-билии биһигэр — оскуолаҕа төрөппүт. Төрөөбүтэ аҕыйах хоммут оҕону эбээ Маарыйата сыарҕалаах атынан кэлэн оҕус тириитигэр суулаан Сырдык алааһыгар илдьэ барбыт. Аҕам... |
Бүгүн «Кут-сүр» түсчүтэ Тэрис төрөөбүтэ 70 сыла
Бүгүн суруйааччы, публицист, кириитик, филология наукатын хандьытаата, «Кут-сүр» кыһа түсчүтэ Лазарь Андреевич Афанасьев-Тэрис төрөөбүтэ 70 сыла. Бүлүү куоратыттан төрүттээх Лазарь Андреевич 1983 сыллаахха Саха судаарыстыбаннай университетын бүтэрэн, 1984 сылтан Гуманитарнай чинчийиилэр институттарыгар үлэлээбитэ. 1993 сыллаахха «Фоносемантика основ образных слов якутского языка» тиэмэҕэ хандьытаат диссертациятын... |
Бүгүн суруйааччы Степан Ефремов төрөөбүт күнэ
Бүгүн, тохсунньу 6 күнүгэр, Саха АССР үтүөлээх учуутала, САССР ускуустубатын үтүөлээх диэйэтэлэ, драматург, ССРС Суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ Степан Ефремов төрөөбүт күнэ. Степан Павлович 1905 сыллаахха Арҕаа Хаҥалас улууһун III Малдьаҕар нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Айар үлэнэн гражданскай сэрии сылларыттан дьарыктаммыта. Суруйааччы Күндэ салайар «Сайдыы» литература куруһуогун, П.Ойуунускай, А.Бояров уонна А.Иванов... |
