Сахалыы
…Ханнык да тиэмэҕэ биир сүрүн санаа (идея) баар буолуохтаах; олоххо баартан суруйар буоллаххына, эн маны фотография курдук устума, эн кинини бэйэҥ идеяҕынан сырдатан, уус-уран айымньы күүһүнэн дьүһүннээн көрдөр. Идеятын, caнaaҕын толору суруй, толору тэнит, форманан хааччахтаама, идеяны дьүһүннээбэт форма наадата суох, идеяны көрдөрөөрү форма оҥоһуллар, идеяны тыыннаах дьүһүннүүргэ, бу дьүһүн тас көстөр көстүүгүн биэрэргэ, ол онно эрэ форма суолтата улаатан тахсар. Уус-уран айымньыга идея суолтата форма суолтатын бастыыр, ол эрээри умнума: сыгынньах идея, формата суох идея, уус-уран айымньыны биэрбэт, иккиэн арахсыспат ситимнээхтэр, идеяттан айымньы дьүһүнэ тахсар, идеяттан тахсар дьүһүнэ эмиэ бу идея сүнньүнэн көрөн сөптөөх форма бэриллэр. Айымньы дьыалата — улахан улуу дьыала буолар, онон айар үлэбит, культурабыт үрдээтэҕин ахсын, үрдүк кэрдиискэ тахсан иһиэхтээх. Биһиги төрүт сорукпут – олоххо инники этэрээт буолан иһиэхтээхпит.
Уус-уран тыл эдэр үлэһиттэрин бөлөхтөрүн соруктара. –
П. А. Ойуунускай. Айымньылар. 7 том. –
Якутск: Як.кн-ое изд-во. – С.103.
Тыалырар салгыннаах олоҕум...
Мин Сахаайаны тыыннааҕар туппатаҕым, ол аата эдэркээн талааннаах киһини кытта кэмигэр көрсүбэтэҕим диэн этэбин. Кини иэйэр кутун тардыытынан илбистээх, ол эрээри алгыстаах хоһоонноругар мин сүгүрүйээччитэ буолабын, ол билигин эрэ буолбатах. Наһаа дьикти, бу олоххо барыта хантан эрэ уонна туохтан эрэ син-биир тардыылаах, кэлиилээх, этиттэриилээх курдук буолар . Өссө ити син ырааттаҕа дии, 25 сыл аннараа өттүгэр... |
Михаил Николаев уруоктара: «Саха сирэ — биһиги төрүт сирбит»
Бүгүн, атырдьах ыйын 5 күнүгэр, Олоҥхо дойдутун кутурҕан сурах тилийэ көттө — Саха Өрөспүүбүлүкэтин бастакы Президенэ, саха омук национальнай лидерэ, Россия бөдөҥ политическай уонна судаарыстыбаннай деятелэ Михаил Ефимович Николаев улахан сүрэҕэ тэппэт буолла... Михаил Ефимович туһунан ЖЗЛ серияҕа кинигэ суруйбут Олег Сидоров сурунаал 2017 с. 11-с нүөмэригэр тахсыбыт ыстатыйатын билиһиннэрэбит... |
Олег Сидоров: «Саха сиригэр чугаһатар баҕалаахпыт»
Быйыл аан бастакытын “Экопикник с Короленко” диэн айылҕаны кытта ситимнэһэр бэстибээл буолан ааста. Бу бэстибээл үөрүүлээх аһыллыытыгар Саха сирин суруйааччыларын Ассоциациятын бэрэссэдээтэлэ Олег Сидоров саҥа уопсастыбаннай литературнай бириэмийэ олохтоммутун туһунан иһитиннэрдэ. Бу бириэмийэ лауреаттара буолар иһин кимнээх кыттыахтарын сөбүй? “Бу “Экопикник с Короленко” диэн айылҕаҕа ыытыллыбыт... |
Саҥа литературнай бириэмийэ биллэрилиннэ
Нуучча биллиилээх суруйааччыта Владимир Короленко төрөөбүтэ 170 сылыгар Короленко хайатыгар ыытыллыбыт “Пикник с Короленко” экофестивальга суруйааччы аатынан саҥа уопсастыбаннай литературнай бириэмийэ олохтонно. Аан бастакытын ыытыллыбыт тэрээһин уонна бириэмийэ туһунан ХИФУ суруналыыстыкаҕа кафедратын сэбиэдиссэйэ, “Илин” сурунаал эрэдээктэрэ, Саха сирин суруйааччыларын Ассоциациятын... |
Короленко хайатыгар суруйааччы төрөөбүтэ 170 сыла киэҥник бэлиэтэннэ
Амма биир кэрэ миэстэтинэн нуучча улуу суруйааччыта Владимир Короленко таптаан сынньаммыт сирэ Хойуодуку хайата буолар. Билигин бу хайаны дьон-сэргэ Короленко хайата диэн ааттыыр. Бүгүн суруйааччы төрөөбүтэ 170 сыла. Манна киэҥ далааһыннаах “Пикник с Короленко” диэн экофестиваль ыытылынна. Тэрээһини Амматааҕы кииннэммит бибилэтиэкэ, Амма улууһун дьаһалтатын ыччат бэлиитикэтигэр уонна социальнай эйгэҕэ... |
Өксөкүлээх Өймөкөөҥҥө сэттэтэ сылдьыбыта
Өймөкөөн улууһугар өрөспүүбүлүкэтээҕи Олоҥхо ХVI ыһыаҕар тоҕуоруспут дьон үксэ Тымныы оройунан биллэр дойду кэрэ-бэлиэ миэстэлэринэн сылдьыан, элбэҕи билиэн-көрүөн баҕарбыта чуолкай. Билэрбит курдук, Өймөкөөн Чысхаанын сэргэ, элбэх аатырар-сураҕырар дьоннордоох, таабырыннаах айылҕалаах, ытык уонна кэрэ-бэлиэ сирдэрдээх. Мин саха литературатын төрүттэээччи, айар тыл аҕата Алексей Кулаковскай-Өксөкүлээх Өлөксөй... |
«ДАЛАН ДАРХАН далааһына»
Быйыл, муус устар 1 күнүгэр, биһиги киэн туттар биир дойдулаахпыт, таптыыр, сүгүрүйэр суруйааччыбыт Василий Семенович ЯКОВЛЕВ-ДАЛАН төрөөбүтэ 95 сылын туолла. Талааннаах суруйааччы бу үбүлүөйдээх бэлиэ даатата төрөөбүт дойдутугар, өрөспүүбүлүкэҕэ киэҥник бэлиэтэнэр. Ол курдук, быйыл кулун тутар 31 күнүттэн ыам ыйын 26 күнүгэр диэри Чурапчы улууһун “Саҥа олох” хаһыатын эрэдээксийэтэ, Чурапчыттан төрүттээх... |
Степан Кожуров «Сарсыардааҥҥы иэйиилэрин кыната»
«Айар кут» суруйааччылар уонна хоһоонньуттар эрэгийиэннээҕи сойуустарын «Талба талаан» литература бырайыага бэс ыйын 4 күнүгэр 8-с төгүлүн ыытылынна. Бу күн Степан Егорович Кожуров-Ыстапаан Таастаах «Тыа Эбэ байанайдаах андыһыттара» (кэпсээннэр) уонна күн аайы күнү көрсө үтүөнү баҕарар хоһуйууларын кэрчиктэрин хомуйан «Сарсыардааҥҥы иэйиилэрим кыната» диэн кинигэлэрин биһирэмэ буолла. Кини... |
Саргы Куо Москваҕа бэстибээлгэ кытынна
Бэс ыйын 3-6 күннэригэр Москваҕа Кыһыл болуоссакка Арассыыйа норуоттарын национальнай литератураларын бэстибээлэ ыытылынна. Бэстибээлгэ араас норуоттар литератураларыгар, бэчээккэ, инники көрүүлэргэ аналлаах кэрэхсэбиллээх лиэксийэлэр, туһалаах маастар-кылаастар (оҕолорго эмиэ), дьүүллэһиилэр, суруйааччылары кытары көрсүһүүлэр, кинигэ сүрэхтэниилэрэ буоллулар. Арассыыйа үгүс национальнай... |
Оҕо саас доҕоро – П. Н. Дмитриев-Туутук
Суруйааччы Петр Никифорович Дмитриев-Туутук 80 сааһын көрсө “Сайылыгым барахсан” диэн кинигэтэ тахсыытыгар норуодунай суруйааччы Сэмэн Тумат киирии тылын суруйбутун быһа тардыытын билиһиннэрэбит. “Суруйааччылар олох бары эйгэтинэн суол-иис тэлэн литератураҕа кэлэллэр. Суруйааччы Петр Никифорович Дмитриев-Туутук наука эйгэтиттэн, саха фольклорун түллэр үөһүттэн силис-мутук тардан айар үлэҕэ киирбитэ. Кини саха... |
