Сахалыы
…Ханнык да тиэмэҕэ биир сүрүн санаа (идея) баар буолуохтаах; олоххо баартан суруйар буоллаххына, эн маны фотография курдук устума, эн кинини бэйэҥ идеяҕынан сырдатан, уус-уран айымньы күүһүнэн дьүһүннээн көрдөр. Идеятын, caнaaҕын толору суруй, толору тэнит, форманан хааччахтаама, идеяны дьүһүннээбэт форма наадата суох, идеяны көрдөрөөрү форма оҥоһуллар, идеяны тыыннаах дьүһүннүүргэ, бу дьүһүн тас көстөр көстүүгүн биэрэргэ, ол онно эрэ форма суолтата улаатан тахсар. Уус-уран айымньыга идея суолтата форма суолтатын бастыыр, ол эрээри умнума: сыгынньах идея, формата суох идея, уус-уран айымньыны биэрбэт, иккиэн арахсыспат ситимнээхтэр, идеяттан айымньы дьүһүнэ тахсар, идеяттан тахсар дьүһүнэ эмиэ бу идея сүнньүнэн көрөн сөптөөх форма бэриллэр. Айымньы дьыалата — улахан улуу дьыала буолар, онон айар үлэбит, культурабыт үрдээтэҕин ахсын, үрдүк кэрдиискэ тахсан иһиэхтээх. Биһиги төрүт сорукпут – олоххо инники этэрээт буолан иһиэхтээхпит.
Уус-уран тыл эдэр үлэһиттэрин бөлөхтөрүн соруктара. –
П. А. Ойуунускай. Айымньылар. 7 том. –
Якутск: Як.кн-ое изд-во. – С.103.
Хотууна – өрөспүүбүлүкэтээҕи үгүс куонкурустар Кылаан кыайыылаахтара
Саха Өрөспүүбүлүкэтин Суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ, «Чурапчы» литературнай түмсүүтүн салайааччыта, Дьааҥытааҕы «Эчий» литературнай түмсүү чилиэнэ, Саха Өрөспүүбүлүкэтин култууратын туйгуна Римма Иннокентьевна Корякина-Хотууна 65 сааһын өттүк харалаах, илии тутуурдаах — үс саҥа кинигэлээх көрүстэ. Олус истиҥник саныыр уонна ытыктыыр киһитэ, СӨ норуодунай суруйааччыта Иван Мигалкин... |
Бэйиэт биһиги аттыбытыгар…
Бу сиргэ икки атахтаах баарын тухары уус-уран айымньы, чуолаан поэзия, сүтэн-симэлийэн хаалбатыгар саарбахтааһын суох. Поэзия, уус-уран хомуһуннаах хоһуйуу куруук киһиэхэ олоҕун ыарахан кэмигэр көмөлөһөрө, суолун ыйан-кэрдэн биэрэрэ, соҕотохсуйууттан, муунтуйууттан быыһыыра диэтэхпитинэ сыыспаппыт буолуо. Саха литературатын 125 сылын көрсө биһиги бэйэбит таспытыгар баар бэйиэт Рустам Каженкин-Арчы Уола айымньыларыгар... |
«Кыыс Хотун» арамаан ааптара Анастасия Сыромятниковаҕа ахтыы-киэһэтэ ананна
Былатыан Ойуунускай аатынан Литература мусуойугар 2025 сыл элбэх баай ис хоһоонноох тэрээһиннэринэн саҕаланна. Ол курдук, мусуой үлэһиттэрэ тохсунньуга суруйааччы, драматург Степан Ефремов, СӨ норуодунай бэйиэтэ Иван Гоголев-Кындыл, саха дьахталларыттан бастакы суруйааччынан биллэр Анастасия Сыромятникова үбүлүөйдээх сылларыгар тэрээһиннэри үрдүк таһымнаахтык ыыттылар. Литератураны сэҥээрээччилэр... |
Эппэтэх тылым…
Бу күн Литэрэтиирэ П.А. Ойуунускай аатынан түмэлигэр буолбут ахтыы киэһэтигэр ааппын ааттаан туран ыҥырдылар. Өссө: “Тыл этиэҥ дуо?” – диэтилэр. Ону: “Оо, оттон аҕыйах тылы син этиэм буолуо. Онно улахан дьон тыл этэр буоллахтара, көннөрү киһи кыбылларым хайдах эбитэ буолла?” – диэн дьаарханным. “Толлума дуу”, – диэбиттэрин иһин, сэбиэскэй киһи сиэринэн, ыраас мууска ылынан, бэлэмнэммитэ буоллум. Анастасия Сыромятникова... |
«Сайаны» уонна «Тыллыыны» алҕаабыта
Тохсунньу 18 күнүгэр норуот поэта, саха тыллаах сүгүрүйэр киһитэ Иван Гоголев-Кындыл төрөөбүтэ 95 сылын туолла. 1994 сыл, саас, муус устар, Дьокуускай куорат. Мин “Тыллыы” диэн маҥнайгы кинигэбин сүрэхтии Дьокуускайга Сунтаартан кэлэ сылдьабын. СӨ Суруйааччыларын сойууһун бэрэссэдээтэлэ Моисей Ефимов салайан, тэрээһин Пушкин бибилэтиэкэтин улахан саалатыгар саҕаланна. Киһи лыык курдук толору кэлбит. Таһырдьа... |
Норуот бэйиэтэ Иван Гоголевка аналлаах үбүлүөйдээх тэрээһиннэр быыстапканан аһылыннылар
Бу күннэргэ Саха сирин уопсастыбаннаһа норуот бэйиэтэ, уһулуччулаах суруйааччы, драматург, РФ култууратын үтүөлээх үлэһитэ, САССР ускуустубатын үтүөлээх диэйэтэлэ, «Хотугу сулус» Бүтүн Сойуустааҕы бириэмийэ лауреата Иван Гоголев-Кындыл төрөөбүтэ 95 сылын бэлиэтиир. Үбүлүөйдээх тэрээһиннэр чэрчилэринэн, Дьокуускайга уонна суруйааччы төрөөбүт Бүлүүтүн улууһугар киэҥ хабааннаах тэрээһиннэр ыытыллаллар... |
Саха норуодунай бэйиэтэ Иван Гоголев-Кындыл төрөөбүтэ 95 сыла туолла
Саха АССР норуодунай бэйиэтэ, РФ култууратын үтүөлээх үлэһитэ, Саха АССР ускуустубатын үтүөлээх диэйэтэлэ, Саха хомсомуолун бириэмийэтин лауреата Иван Михайлович Гоголев-Кындыл бүгүн, тохсунньу 18 күнүгэр, төрөөбүтэ 95 сыла бэлиэтэнэр. Иван Гоголев-Кындыл 1930 сыллаахха тохсунньу 18 күнүгэр Бүлүү куоратыгар төрөөбүт. Иван Михайлович 1954 сыллаахха Москватааҕы М.Горькай аатынан литературнай үнүстүүтү бүтэрбитэ... |
Амма Аччыгыйын айымньыларыгар ох тыллар
Бүгүн, тохсунньу 6 күнүгэр, норуот суруйааччыта, СӨ ускуустубатын үтүөлээх диэйэтэлэ, П.А.Ойуунускай аатынан Судаарыстыбаннай бириэмийэ лауреата Николай Егорович Мординов-Амма Аччыгыйа төрөөбүтэ 119 сыла. Филология наукатын хандьыдаата Михаил Чооруоһап «Амма Аччыгыйын айымньыларыгар ох тыллар» ыстатыйатыгар: «Амма Аччыгыйа биһиги литературабытыгар бастакылартан биирдэстэринэн ох тылы... |
Олох күһүнүн туойбут дьахтар лириката
Саҥа дьыл буолуон аҕай иннинэ поэзияны таптааччыларга бэлэх буолан, норуодунай бэйиэт Наталья Харлампьева «Үөрүү» диэн саҥа кинигэтэ күн сирин көрдө. «Алта» кыһаҕа бэчээттэнэн тахсыбыт кинигэҕэ барыта 52 дьоҕус хоһоон киирдэ. «Ким эрэ таптал лириката диэҕэ, бэйэм хойукку чуумпу лирика дии саныыбын. Лирическэй дьоруойга анаммыт курдук да, дьиҥэ, олох туһунан толкуйдар, дууһаҕа, сүрэххэ чугас киһилиин… |
Николай Неустроев аатынан бириэмийэни Утум Захаров тутта
Быйыл Николай Неустроев аатынан литературнай бириэмийэни драматург, суруйааччы Утум Захаров ылла. Бу бириэмийэни «Саха сирин суруйааччылара» ассоциация олохтообута, эдэр, кэскиллээх ааптардарга бэһис сылын бэриллэр. Бу иннинэ бириэмийэни Харыйалаах Уола, Надежда Ильина, Василий Рожин, Анатолий Храмов ылбыттара. Бириэмийэ 100 тыһыынча солкуобай харчылаах. Бириэмийэ лауреатын хамыыһыйа быһаарар, манна... |
