Сахалыы
…Ханнык да тиэмэҕэ биир сүрүн санаа (идея) баар буолуохтаах; олоххо баартан суруйар буоллаххына, эн маны фотография курдук устума, эн кинини бэйэҥ идеяҕынан сырдатан, уус-уран айымньы күүһүнэн дьүһүннээн көрдөр. Идеятын, caнaaҕын толору суруй, толору тэнит, форманан хааччахтаама, идеяны дьүһүннээбэт форма наадата суох, идеяны көрдөрөөрү форма оҥоһуллар, идеяны тыыннаах дьүһүннүүргэ, бу дьүһүн тас көстөр көстүүгүн биэрэргэ, ол онно эрэ форма суолтата улаатан тахсар. Уус-уран айымньыга идея суолтата форма суолтатын бастыыр, ол эрээри умнума: сыгынньах идея, формата суох идея, уус-уран айымньыны биэрбэт, иккиэн арахсыспат ситимнээхтэр, идеяттан айымньы дьүһүнэ тахсар, идеяттан тахсар дьүһүнэ эмиэ бу идея сүнньүнэн көрөн сөптөөх форма бэриллэр. Айымньы дьыалата — улахан улуу дьыала буолар, онон айар үлэбит, культурабыт үрдээтэҕин ахсын, үрдүк кэрдиискэ тахсан иһиэхтээх. Биһиги төрүт сорукпут – олоххо инники этэрээт буолан иһиэхтээхпит.
Уус-уран тыл эдэр үлэһиттэрин бөлөхтөрүн соруктара. –
П. А. Ойуунускай. Айымньылар. 7 том. –
Якутск: Як.кн-ое изд-во. – С.103.
П.Ламутскай «Сир иччитэ» уонна Болот Боотур «Сааскы дьыбардар» романнарыгар фольклор айымньыларын туһаныы
Эбээн норуотун тылынан уус-уран айымньыта эбээннэр сүрүн дьарыктарын кытта быстыспат ситимнээх. Эбээн фольклора маннык жанрдардаах: ньимкан – остуоруйалар; тэлэнгэл – үһүйээннэр, номохтор; икэл – тута хоһуйуллар ырыалар, нгэнукэр – таабырыннар. Бэриллэр формалара – кэпсээнинэн, эбэтэр диалог быһыытынан. Платон Ламутскай “Сир иччитэ”, Болот Боотур “Сааскы дьыбардар” романнарыгар “Эһэ уола Торгани”... |
Өксөкүлээх Өлөксөй «Труды по якутскому языку» кинигэтин сүрэхтэниитэ
Олунньу 14 күнүгэр 16 чаастан Саха Өрөспүүбүлүкэтин наукатын академиятын уораҕайыгар айар тыл аҕатынан уонна бөлүһүөгүнэн сураҕырбыт Өксөкүлээх Өлөксөй тыл үөрэхтээҕин, лингвист уонна литература теоретигын быһыытынан чинчийэр, анаарар үлэлэрин түмпүт "Труды по якутскому языку" кинигэтин сүрэхтэниитэ буолар. Бу кинигэ Өксөкүлээх сиэнэ, ХИФУ А.Е. Кулаковскай институтун төрүттээччи дириэктэр... |
Кэлэн иһэр Саҥа Дьылынан!
Суруйааччы айар үлэтэ үс тирэхтээх диэтэххэ сыыспаппыт буолуо: норуот айар кута, аан дойду классическай литературатын дириҥник билии-үөрэтии, саха норуотун өйүн-санаатын, норуот бэйэни билиниитин (самосознание), национальнай уратытын (национальная идентичность) өйдүүргэ уонна өйдөтөргө үлэ уонна ону атын норуоттарга тириэрдии буолаллар. Саха омуга тыл баайын, күүһүн иҥэринэн илдьэ сылдьар дьонун – суруйааччылары... |
Сэмэн Данилов төрөөбүтэ 100 сыла. Саха литературата – Москубаҕа
Бу күннэргэ Москуба куоракка саха норуодунай бэйиэтэ Семён Петрович Данилов төрөөбүтэ 100 сылыгар аналлаах тэрээһиннэр үрдүк көтөҕүллүүлээхтик, элбэх суруйааччы кыттыылаах аастылар. Саха суруйааччыларын бэрт улахан дэлэгээссийэтэ (барыта 13 киһи, мантан түөрдэ – норуодунай суруйааччы) Горнай улууһун дьаһалтатын өйөбүлүнэн уонна атын да тэрилтэлэр көмөлөрүнэн кытта сылдьар. Вадим Дементьев, Геннадий Иванов... |
Харысхал: 1. Күннүк (дневник)
Эдэр суруйааччылар оскуолаларыгар бүгүҥҥү кэпсэтиибит хас күн аайы бэлиэтэнэр күннүк (дневник) туһунан буолуо. Былыр былыргыттан күннүгү толоруу интеллигенция биир сүрүн уратыта буолар. Билигин ыраахтааҕылар, государственнай деятеллэр, полководецтар, суруйааччылар суруйан хаалларбыт күннүктэрэ оччотооҕу кэми, күннүк авторын олоҕун үөрэтиигэ сүрдээх улахан суолталаах буолла. Ол күннүктэн киһи... |
