Сахалыы
…Ханнык да тиэмэҕэ биир сүрүн санаа (идея) баар буолуохтаах; олоххо баартан суруйар буоллаххына, эн маны фотография курдук устума, эн кинини бэйэҥ идеяҕынан сырдатан, уус-уран айымньы күүһүнэн дьүһүннээн көрдөр. Идеятын, caнaaҕын толору суруй, толору тэнит, форманан хааччахтаама, идеяны дьүһүннээбэт форма наадата суох, идеяны көрдөрөөрү форма оҥоһуллар, идеяны тыыннаах дьүһүннүүргэ, бу дьүһүн тас көстөр көстүүгүн биэрэргэ, ол онно эрэ форма суолтата улаатан тахсар. Уус-уран айымньыга идея суолтата форма суолтатын бастыыр, ол эрээри умнума: сыгынньах идея, формата суох идея, уус-уран айымньыны биэрбэт, иккиэн арахсыспат ситимнээхтэр, идеяттан айымньы дьүһүнэ тахсар, идеяттан тахсар дьүһүнэ эмиэ бу идея сүнньүнэн көрөн сөптөөх форма бэриллэр. Айымньы дьыалата — улахан улуу дьыала буолар, онон айар үлэбит, культурабыт үрдээтэҕин ахсын, үрдүк кэрдиискэ тахсан иһиэхтээх. Биһиги төрүт сорукпут – олоххо инники этэрээт буолан иһиэхтээхпит.
Уус-уран тыл эдэр үлэһиттэрин бөлөхтөрүн соруктара. –
П. А. Ойуунускай. Айымньылар. 7 том. –
Якутск: Як.кн-ое изд-во. – С.103.
Олоҥхо ыһыаҕын кыайыылаахтара билиннилэр
XV үбүлүөйдээх Олоҥхо ыһыаҕа түмүктэннэ. Икки күн устата барбыт күрэстэр саха төрүт култуурата, ийэ тылбыт, үгэстэрбит сүппэттэрин, үйэлэри уҥуордаан, үүнэр көлүөнэлэргэ бэриллэ туралларыгар туһуланан ыытылыннылар. Ол курдук, Үөһээ Бүлүүгэ ыытыллыбыт Олоҥхо ыһыаҕын кыайыылаахтара ааттаннылар. Олоҥхоһуттарга »Дарханнар дарханнара» үрдүк ааты Сунтаартан Михаил Евсеев-Кураһаай ылла. Олоҥхоһут А.Титаров... |
Олоҥхо дьиэтэ – Эпос Арктическай киинин ситимэ
Быйылгы Олоҥхо ыһыаҕын биир сонун сүүрээнинэн Олоҥхо дьиэтин үлэҕэ киллэрии буолла. Үөрүүлээх тэрээһиҥҥэ Ил Дархан Айсен Николаев улуустарга тутуллуохтаах Олоҥхо дьиэлэрэ маннык моһуоннаах буолуохтаахтарын ыйан туран, Олоҥхо дьиэлэрин тиһигэ хаҥыырын уонна кинилэри өйүүргэ сөптөөх болҕомто ууруллуохтааҕын туһунан бэлиэтээн эттэ. — Дьиэ үрдүн чыпчаала (пирамидата) Дьокуускайга тутулла турар Эпос... |
Хотун Бүлүү туонатыгар — Олоҥхо Ыһыаҕа
(ВИДЕО)
Түгэхтэй алааһыгар «Хотун Бүлүү туонатыгар — Олоҥхо Ыһыаҕа» диэн театрализованнай көрдөрүү саҕаланна. Сыа Бүлүү, Бүтэй Бүлүү диэн ааттаммыт уйгу-быйаҥ дойдуга тигиилээх сирэйдээх дьирикинэйдэр, кус-хаас тойуктаах хоролор, онтон да атын омуктар олордохторуна, урааҥхай сахалар сылгыларын, сүөһүлэрин үүрэн, олохсуйа барбыттара ойууланар. Олоҥхоҕо хоөуллубут тоҕус Айыы бухатыыра Алгыс, Эйэ чороонун... |
Иван Гоголев-Кындыл пааматынньыгын туруоруохтара
Кэлиҥҥи кэмҥэ биллэр-көстөр, чулуу дьоммутун үйэтитиигэ сөптөөх болҕомто ууруллар буолла. Холобур, бу күннэргэ саха норуодунай поэта, драматург, ССРС суруйааччыларын Сойууһун чилиэнэ Иван Гоголев – Кындылга аналлаах боруонса пааматынньык «Хара кыталыгын» кытта оҥоһуллан түмүктэннэ. Паамытанньыгы биллиилээх скульптор Афанасий Романов чочуйан оҥордо. Боруонса оҥоһук үрдүгэ 4 миэтэрэ. Бэс ыйын 17 күнүгэр Бүлүү... |
Литература мусуойугар Пушкины ахтан-санаан аастылар, кэлиэксийэлэри билиһиннэрдилэр
Бүгүн, бэс ыйын 6 күнүгэр, П.Ойуунускай аатынан Литература мусуойугар нуучча улуу бэйиэтэ Александр Сергеевич Пушкин төрөөбүтэ 223 сылыгар аналлаах литературнай тэрээһин буолла. Тэрээһиҥҥэ улуу Пушкин сырдык аатын үрдүктүк тутан, кини өлбөт-сүппэт айымньыларын, олоҕун ахтан-санаан ааһаары, кини айымньыларын, ырыа буолан көппүт хоһооннорун истээри муһуннулар. Александр Пушкиҥҥа аналлаах быыстапкаҕа... |
Варвара Потапова: «Мин үүнэр үйэлэргэ үрүҥ алгыспын»
2021 сыллаахха ХИФУ бэрэпиэссэрдэрэ Евдокия Михайловна Поликарпова уонна Варвара Борисовна Окорокова бырайыактарынан уонна эрэдээксийэлэринэн саха бастакы поэтессата Варвара Потапова туһунан икки кинигэ күн сирин көрөн, ааҕааччылар улахан сэҥээриилэрин уонна махталларын ылбыттара. «Варвара Потапова. Мин үүнэр үйэлэргэ үрүҥ алгыспын» кинигэҕэ Варвара Потапова саха ааҕааччытын долгутар хоһоонноро... |
Прасковья Байанаева үс кинигэтэ сүрэхтэннэ
Муус устар 8 күнүгэр Илья Винокуров аатынан Намнааҕы педагогическай кэллиэскэ үөрүүлээх тэрээһин ыытылынна. Саха Өрөспүүбүлүкэтин үөрэҕириитин туйгуна, СӨ Суруйааччыларын Сойууһун чилиэнэ, улуустааҕы “Отуу уота” литературнай түмсүү солбуйааччы бэрэссэдээтэлэ, Ленскэй нэһилиэк быыбардыыр учаастагын бэрэссэдээтэлэ, “Эҥсиэли” хаһыат уопсастыбаннай кэрэспэдьиэнэ Прасковья Дмитриевна Байанаева 60 сааһынан... |
«Муҥурун булларбатах» суруйааччы Николай Габышев
Бүгүн, муус устар 10 күнүгэр, саха биллиилээх прозаига, драматура, тылбаасчыта Николай Алексеевич Габышев төрөөбүтэ 100 сыла. ССРС Суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ (1957 с.), САССР үтүөлээх үлэһитэ Николай Габышев кэпсээннэрин, сэһэннэрин сэргии аахпатах саха тыллаах суоҕа буолуо. Кини Үөһээ Бүлүү улууһун Дьүллүкү нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Дьокуускайга учууталлар икки сыллаах институттарын, СГУ филологияҕа... |
Ираида Попова: «Суруйааччы — ааҕааччы аргыһа»
Арассыыйа Суруйааччыларын уонна Суруналыыстарын сойуустарын чилиэнэ, прозаик, тылбаасчыт, драматург Ираида Попова бүгүн үбүлүөйдээх күнэ. Ираида Гаврильевна Дьокуускай куорат уонна Алдан улууһун үөрэҕин тэрилтэлэригэр, «Далбар хотун», «Колокольчик» сурунаалларга, «Бичик» Национальнай кинигэ кыһатыгар үлэлээбитэ. Билигин — «Полярная звезда» сурунаал эппиэттиир сэкирэтээрэ. Кини күн бүгүн суруйааччы... |
XXIII өрөспүүбүлүкэтээҕи эдэр суруйааччылар сүбэ мунньахтара саҥа ааттары арыйда
Дьокуускай куоракка XXIII өрөспүүбүлүкэтээҕи Эдэр суруйааччылар сүбэ мунньахтара киэҥ хабааннаахтык ыытылынна. Быйылгы күрэскэ уопсайа 57 кыттааччы 65 үлэни киллэрбитэ бэлиэтэннэ. Маҥнайгы күн. Тэрээһин маҥнайгы күнүгэр П.А. Ойуунускай аатынан Саха академическай тыйаатырын лабораторнай саалатыгар маастар-кылаастар ыытылыннылар. Ол курдук, тэрээһин чэрчитинэн маҥнай драма хайысхатын тула кэпсэтии... |
