Сахалыы
…Ханнык да тиэмэҕэ биир сүрүн санаа (идея) баар буолуохтаах; олоххо баартан суруйар буоллаххына, эн маны фотография курдук устума, эн кинини бэйэҥ идеяҕынан сырдатан, уус-уран айымньы күүһүнэн дьүһүннээн көрдөр. Идеятын, caнaaҕын толору суруй, толору тэнит, форманан хааччахтаама, идеяны дьүһүннээбэт форма наадата суох, идеяны көрдөрөөрү форма оҥоһуллар, идеяны тыыннаах дьүһүннүүргэ, бу дьүһүн тас көстөр көстүүгүн биэрэргэ, ол онно эрэ форма суолтата улаатан тахсар. Уус-уран айымньыга идея суолтата форма суолтатын бастыыр, ол эрээри умнума: сыгынньах идея, формата суох идея, уус-уран айымньыны биэрбэт, иккиэн арахсыспат ситимнээхтэр, идеяттан айымньы дьүһүнэ тахсар, идеяттан тахсар дьүһүнэ эмиэ бу идея сүнньүнэн көрөн сөптөөх форма бэриллэр. Айымньы дьыалата — улахан улуу дьыала буолар, онон айар үлэбит, культурабыт үрдээтэҕин ахсын, үрдүк кэрдиискэ тахсан иһиэхтээх. Биһиги төрүт сорукпут – олоххо инники этэрээт буолан иһиэхтээхпит.
Уус-уран тыл эдэр үлэһиттэрин бөлөхтөрүн соруктара. –
П. А. Ойуунускай. Айымньылар. 7 том. –
Якутск: Як.кн-ое изд-во. – С.103.
Дьохсоҕоҥҥо Өксөкүлээх Өлөксөйгө анаммыт искибиэр аһылынна
Дьохсоҕоҥҥо киинэ түспүт, уран тыл аҕата, саха норуотун иннигэр уктар биир бастыҥ чаҕылхай суруйааччыбыт, бөлүһүөкпүт А. Е. Кулаковскай – Өксөкүлээх Өлөксөй буолар. Бүгүн көмүс күһүн биир кэрэ күнүгэр дьоһун Дьохсоҕон нэһилиэгэр умнуллубат түгэн тосхойдо. Ол курдук сүгүрүйэр киһибитигэр Өксөкүлээх Өлөксөйгө аналлаах искибиэр аһыллыыта үөрүүлээх түгэҥҥэ ааста. Искибиэр аһыллыытын СӨ култуураҕа... |
Норуодунай суруйааччы Амма Аччыгыйыгар ананна
Н.Е Мординов-Амма Аччыгыйа аатынан үөрэхтээһин холбоһугар сээркээн сэһэнньит саха норуодунай суруйааччыта Н.Е.Мординов-Амма Аччыгыйын сырдык аатын үйэтитэр бүүһүн арыллыыта буолла. Бу тэрээһиҥҥэ Дьокуускай куораттан Гаврил Гаврильевич Андросов — "Чолбон" сурунаал сүрүн редактора, Россия Суруйааччыларын союһун бырабылыанньатын сэкирэтээрэ, Саха сирин Суруйааччыларын сойууһун бэрэссэдээтэлин... |
“Мэник санаалар” таабырыннара…
Галина Александровна Трушкова-Калисфена «Мэник санааларым» диэн дьээбэ-хообо хоһооннорун курдук хоһооннору мээнэ киһи суруйарга санаммат даҕаны. Күһүҥҥү кырпай да кыра былыта суох күп-күөх халлааҥҥа күлүмнэс Күн Хотун мин эрэ баарбын диэбиттии күүлэйдиир балаҕан ыйын алтыс күнүгэр, Трушкова Галина Александровналыын, ааҕааччы эйгэтигэр биллэр аатынан Калисфеналыын, номнуо үтүө үгэс буолбут “Тобуруокап көмүс... |
Күөх халлааҥҥа тардыһар Сандаарыйа
Саха литературатыгар, поэзиятыгар сүгүрүйээччилэр ортолоругар бэйиэт, публицист, тылбаасчыт Александра Григорьева-Сандаарыйа аатын билбэт, кини айымньыларын билсибэтэх киһи суоҕа буолуо. Күн сардаҥатын курдук мэлдьи сандаарыйа сылдьар аналлаах Сандаарыйа – саха поэзиятын араас кыраасканан киэргэтэ, сылааһынан илгийэ, баай фантазиятынан олохпутун түстүү сылдьар поэтесса. Билигин Мииринэй оройуонугар... |
Мээндиги нэһилиэгин кытта суруйааччылар ситимнэрэ бөҕөргүүр
Амма эбэ күн сырдык күлүмүгэр суһумнуу устарыттан, уҥуор долгулдьуйа хамсыыр ходуһа бааһыналарыттан, харах ыларын тухары тайыыр күөх хайалары көрөртөн, ама, ханнык киһи сүрэҕэ үөрүө, санаата көтөҕүллүө суоҕай?! Бу мээндигилэр биир киэн туттар кэрэ, бэлиэ сирдэрэ – Кыыс Амма кытылын үрдүгэр турар тиит мас тулалаах арыы саһыл тыаҕа баар “Харысхал” сынньалаҥ паарката буолар. Чахчы даҕаны Аар айылҕа айарга-тутарга... |
Егор Неймохов «Хапсыhыы» сэhэнэ иккиhин таҕыста
Народнай суруйааччы Егор Неймохов быйыл саас төрөөбүтэ 70 сылын туолла. Хамсык ыарыы өрө турбатаҕа буоллар, кини бу бэлиэ үбүлүөйүн суруйааччылар, суруйааччы айар үлэтигэр сүгүрүйээччилэр, төрөөбүт-үөскээбит дойдутун Мэҥэ Алдан дьоно-сэргэтэ үөрүүлээхтик бэлиэтиэ этилэр. Cуруйааччы доҕоро, учуонай, фольклорист Василий Илларионов суруйааччы саҥа кинигэтин туһунан бу курдук кэпсиир: — Харантыын буолуон иннинэ... |
Фронтовик-суруйааччылар галереялара арылынна
Бэс ыйын 22-гэр, дойду үрдүнэн биллэриллибит Кутурҕан күнүгэр, Саха сирин Суруйааччыларын сойууһа фронтовик-суруйааччылар мэтириэттэрин галереятын арыйда. Ярославскай уулуссатыгар турар Суруйааччылар сойуустарын дьиэтин 3-с этээһигэр галереяны үөрүүлээх арыйыыга бырабылыанньа чилиэннэрэ уонна фронтовик-суруйааччылар оҕолоро, сиэннэрэ бары харыстанар ньымалары туттан, кыттыыны ыллылар, кыһыл лиэнтэни... |
«Василий Теркин» айбыт аҕата — Саха сиригэр
1953 сыллаахха от ыйын 30 күнүттэн атырдьах ыйын 4 күнүгэр диэри Саха сирин суруйааччыларын үһүс сийиэһэ буолбута. Саха сирин салалтатын уонна суруйааччыларын сойууһун ыҥырыыларынан биллиилээх бэйиэт Александр Твардовскай кэлэн кыттыыны ылбыта. Кинини кытта ССРС Суруйааччыларын сойууһун Бырабылыанньатын бэрэссэдээтэлэ Даниил Романенко уонна Украина бэйиэтэ Петр Дорошко кэлэ сылдьыбыттара... |
Аммаҕа «Күн аайы суолдьута» Сэмэн-Сүргэн кинигэтин онлайн эрэсиимҥэ сүрэхтээтилэр
Амма улууһугар Бүтүн Арассыыйатааҕы библиотека күнүнэн улуустааҕы кииннэммит В.М.Новиков – Күннүк Уурастыырап аатынан библиотека үгүс тэрээһиннэри ыытта. Онтон биир түгэнинэн РФ суруналыыстарын Союһун чилиэнэ, СӨ бастакы Президенэ М.Е.Николаев фондатын «Наукаҕа уонна духуобунаска үтүөлэрин иһин» мэтээл хаһаайына, СӨ суруйааччыларын союһун чилиэнэ, Амма улууһун Амма, Мэҥэ Хаҥалас улууһун... |
«Хаалыаҕа эhиэхэ кэрэҕэ тардыhыым, айыылыын сибээhим, мин санаам ырааhа»
Бу күннэргэ “Бичик” кинигэ кыһатыгар биһиги редакциябытыгар 1984 сылтан айымньылаахтык үлэлээбит аҕа коллегабыт, талааннаах суруналыыс, ураты буочардаах поэт Семен Иванович Слепцов-Сүргэн олоҕун, айар үлэтин кэпсиир “Күн Айыы суолдьута” кинигэ бэчээттэнэн таҕыста. Кинигэни “Амма олоҕо” хаһыат эппиэттиир сэкирэтээрэ, Семен Иванович Слепцов үөрэнээччитэ Вера Васильевна Иванова оҥордо. Ахтыылары тыыл... |
