Сахалыы
…Ханнык да тиэмэҕэ биир сүрүн санаа (идея) баар буолуохтаах; олоххо баартан суруйар буоллаххына, эн маны фотография курдук устума, эн кинини бэйэҥ идеяҕынан сырдатан, уус-уран айымньы күүһүнэн дьүһүннээн көрдөр. Идеятын, caнaaҕын толору суруй, толору тэнит, форманан хааччахтаама, идеяны дьүһүннээбэт форма наадата суох, идеяны көрдөрөөрү форма оҥоһуллар, идеяны тыыннаах дьүһүннүүргэ, бу дьүһүн тас көстөр көстүүгүн биэрэргэ, ол онно эрэ форма суолтата улаатан тахсар. Уус-уран айымньыга идея суолтата форма суолтатын бастыыр, ол эрээри умнума: сыгынньах идея, формата суох идея, уус-уран айымньыны биэрбэт, иккиэн арахсыспат ситимнээхтэр, идеяттан айымньы дьүһүнэ тахсар, идеяттан тахсар дьүһүнэ эмиэ бу идея сүнньүнэн көрөн сөптөөх форма бэриллэр. Айымньы дьыалата — улахан улуу дьыала буолар, онон айар үлэбит, культурабыт үрдээтэҕин ахсын, үрдүк кэрдиискэ тахсан иһиэхтээх. Биһиги төрүт сорукпут – олоххо инники этэрээт буолан иһиэхтээхпит.
Уус-уран тыл эдэр үлэһиттэрин бөлөхтөрүн соруктара. –
П. А. Ойуунускай. Айымньылар. 7 том. –
Якутск: Як.кн-ое изд-во. – С.103.
Саргы Куо «Иэйиэхсит алгыһа» кинигэтэ сүрэхтэннэ
Кулун тутар 21 күнүгэр – Поэзия аан дойдутааҕы күнүгэр саха биллэр поэтессата Саргылаана Гольдерова-Саргы Куо “Иэйиэхсит алгыһа/Благословение Иэйиэхсит” диэн икки тылынан тахсыбыт кинигэтин сүрэхтээтэ. Национальнай бибилэтиэкэ Историческай саалатыгар толору киһи муһунна, уран тылы умсугуйааччылар, Саргы Куо сүгүрүйээччилэрэ кэлбиттэр. Бибилэтиэкэ үлэһиттэрэ бэйиэт кинигэлэрин быыстапкатын туруорбуттар... |
Бүлүүйүскэй уонна аҕа суруйааччылар
Бүгүн Поэзия аан дойдутааҕы күнүнэн уонна бэҕэһээ норуот поэта Семен Данилов төрөөбүт күнэ ааспытынан, эмиэ Альберт Бүлүүйүскэйи ахтан ылыахпын баҕардым. Бэйэтэ олоҕун үрдүк чыпчаал сылынан 1959 сылы ааттыыр эбит. Бу сылтан кини айар-суруйар эйгэҕэ аата-суола биллибит. Айылҕаттан дьоҕурун күүскэ эрэнэр, билинэр даҕаны буолан, билии-көрүү өттүнэн таһымнаах буолан, ол саҕана саха поэзиятын уһанан-чочуйан олорор аҕа... |
Өксөкүлээх — өркөн өй, модун санаа, ыраас суобас
«Духуобунаһа суох нация суох. Алексей Кулаковскайы-Өксөкүлээх Өлөксөйү биһиги нациябытын көрдөрөр духуобунай лиидэрбит, өрөспүүбүлүкэбит уобараһын быһыытынан ылыныах тустаахпыт», — диэн Саха Өрөспүүбүлүкэтин бастакы бэрэсидьиэнэ Михаил Николаев этэн турар. Бүгүн, кулун тутар 16 күнүгэр, саха литературатын төрүттээччилэртэн биирдэстэрэ, айар тыл аҕатынан ааттаммыт уһулуччулаах бэйиэт, саха бастакы учуонайа... |
Мария Андреева хоһооннорун хомуурунньуга сүрэхтэннэ
Сандал сааспыт салаллан, киһи эрэ санаата көтөҕүллэр үтүө күннэрэ үүннүлэр. Маннык кэрэ кэмҥэ, кулун тутар 11 күнүгэр, эдэр ааптар Мария Андреева «Тыллыы» хоһооннорун хомуурунньугун сүрэхтэниитэ П.А. Ойуунускай аатынан Литература түмэлигэр буолан ааста. Мария Андреева Горнай улууһун Одуну нэһилиэгиттэн төрүттээх, Л.Н. Харитонов аатынан Маҕарас орто оскуолатыгар педагог-библиотекарынан үлэлиир... |
Саха литературатын бастакы ньургуһунугар сүгүрүйүү
Быйыл кулун тутар 3 күнүгэр саха дьахталларыттан бастакы ССРС суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ, сахалыы оҕо литературатын төрүттэспит прозаик, тылбаасчыт, фольклорист, суруналыыс Анна Денисовна Неустроева төрөөбүтэ 120 сылын туолла. Бу бэлиэ кэмҥэ анаммыт «Саха литературатын бастакы ньургуһуна» үөрүүлээх мунньах кулун тутар 10 күнүгэр Дьокуускай куоракка соҕотох саха суруйааччытын аатын... |
Олег Сидоров: «Дойдубар кэлэн кинигэбин билиһиннэриим ураты долгутуулаах»
А.А. Черемных аатынан оҕо искусствотын оскуолатыгар Олег Сидоров-Олег Амгин “Они основали Республику” диэн кинигэтин уонна Күннүк Уурастыырап аатынан кииннэммит бибилэтиэкэ иһинэн тахсыбыт “Баай историялаах Амма сирэ” диэн Олег Сидоров 60 сааһыгар ананан тахсыбыт саҥарар кинигэ сүрэхтэниилэрэ үс чаас устата буолан ааста. Көрсүһүүгэ сылдьыбыт литератураны сэргээччилэр бэрт истиҥ киэһэҕэ сылдьан, астынан тарҕастылар... |
Варвара Потапова хоһооннорунан испэктээкил буолла
Олунньу 9 күнүгэр саха бастакы поэтессата Варвара Потапова хоһооннорунан «Ойдом үүммүт хахыйах» диэн моно-испэктээкил премьерата буолан ааста. Варвара Потапова – устар ууну сомоҕолуур уран тыл ууһа, саха дьахталларыттан маҥнайгы поэтесса. Кини уолбат ойбон курдук санаа ситимнэриттэн турар ураты, ардыгар киһиэхэ дэбигис өйдөммөт, уйадытар, толкуйдатар, сороҕор күүстээх психологическай, дириҥ анаарыылаах... |
Түүр омуктар эпостарын «Мэҥэ тойук» кинигэтэ сүрэхтэннэ
“Айыы кыһата” оскуола аактабай саалатыгар “Мэҥэ тойуктар” диэн кинигэ сүрэхтэниитэ буолла. Бу кинигэҕэ Ил Түмэн бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Александр Жирков сахалыы тылбаастаабыт башкирдар, алтаайдар, кыргыыстар, тывалар эпостара талыллан киирбиттэр. Ол курдук, кыргыыстар “Манаас”, алтаайдар “Маадай Хара”, башкирдар “Ураал Баатыр”, тывалар “Кунан Хара” эпостарын тылбаастаабыт. Бу кинигэ... |
Мытаах патриота Алексей Саввин уонна конфедералистар тустарынан саҥа кинигэ
Кулун тутар 3 күнүгэр Национальнай библиотека Историческай саалатыгар Горнай улууһун Мытаах нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо, Россия Суруналыыстарын сойууһун чилиэнэ, кыраайы үөрэтээччи Алексей Николаевич Саввин «Көҥүл туругурарын туһугар – “Албан ааттаах өлүүнү” талбыт конфедералистар» диэн 2022 сыллаахха тахсыбыт кинигэтин сүрэхтэниитэ буолан ааста. Кинигэ биһирэмэ норуот поэта Рафаэль Баҕатаайыскай... |
Поэт дьылҕата
(Бүгүн Альберт Бүлүүйүскэй төрөөбүт күнэ)
1979 сыл бэс ыйын 1 күнүгэр кини бу Орто дойдуттан барбыта. Иинин үрдүгэр туруорбут бэлиэлэрэ хаһан суруллубутун ким да чуолкай билбэт. “Альберт Бүлүүйүскэй уҥуоҕа суох сытар үһү. Ханна көмүллүбүтэ биллибэт”, — диэн сурахтар уос номоҕо буолан тарҕаммыттара. Кини эт бэйэтэ бу сиртэн туох да суола-ииһэ суох букатыннаахтык сүппүт курдуга. Эргиллибэттик. Ол эрэн, өлөр Өлүү кыайбата диэн эмиэ баар. Ол – Талаан. Таҥара... |
