Литературная Якутия


 

Сахалыы

…Ханнык да тиэмэҕэ биир сүрүн санаа (идея) баар буолуохтаах; олоххо баартан суруйар буоллаххына, эн маны фотография курдук устума, эн кинини бэйэҥ идеяҕынан сырдатан, уус-уран айымньы күүһүнэн дьүһүннээн көрдөр. Идеятын, caнaaҕын толору суруй, толору тэнит, форманан хааччахтаама, идеяны дьүһүннээбэт форма наадата суох, идеяны көрдөрөөрү форма оҥоһуллар, идеяны тыыннаах дьүһүннүүргэ, бу дьүһүн тас көстөр көстүүгүн биэрэргэ, ол онно эрэ форма суолтата улаатан тахсар. Уус-уран айымньыга идея суолтата форма суолтатын бастыыр, ол эрээри умнума: сыгынньах идея, формата суох идея, уус-уран айымньыны биэрбэт, иккиэн арахсыспат ситимнээхтэр, идеяттан айымньы дьүһүнэ тахсар, идеяттан тахсар дьүһүнэ эмиэ бу идея сүнньүнэн көрөн сөптөөх форма бэриллэр. Айымньы дьыалата — улахан улуу дьыала буолар, онон айар үлэбит, культурабыт үрдээтэҕин ахсын, үрдүк кэрдиискэ тахсан иһиэхтээх. Биһиги төрүт сорукпут – олоххо инники этэрээт буолан иһиэхтээхпит.

Былатыан Ойуунускай.
Уус-уран тыл эдэр үлэһиттэрин бөлөхтөрүн соруктара. –
П. А. Ойуунускай. Айымньылар. 7 том. –
Якутск: Як.кн-ое изд-во. – С.103.

 
«Айымньыларым көттүннэр киҥкиниир киэҥ халлааҥҥа…»

Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр норуодунай суруйааччы Егор Неймохов төрөөбүтэ 75 сылыгар аналлаах элбэх тэрээһин торумнанан, сыл саҥатыттан тэрээһиннэр ыытыллан барбыттара. Егор Петрович Неймохов — СӨ норуодунай суруйааччыта, СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ, П. А. Ойуунускай уонна Саха хомсомуолун, ИДьМ Ф. Э. Дзержинскэй аатынан, Суруналыыстар сойуустарын “Кыһыл көмүс бөрүө” бириэмийэлэрин лауреата. Томпо...

 

Борис Павлов-Кэм «Атах балай» кинигэтин биһирэмэ буолан ааста

Муус устар 1 күнүгэр СӨ үтүөлээх суруналыыһа, В.Белов аатынан Арассыыйа бириэмийэтин лауреата, суруйааччы Борис Павлов-Кэм «Атах балай» саҥа кинигэтин биһирэмэ СӨ Национальнай бибилэтиэкэтин историческай саалатыгар буолан ааста. Бэйэтин кэмин аһаҕастык кэпсиир сытыы бөрүөлээх суруналыыс, умсугутуулаах айымньылардаах суруйааччы, туспа суоллаах, ураты көрүүлээх бэйиэт талааныгар сүгүрүйэн үгүс дьон сааланы...

 

Поэзия күнүгэр — Горнайга

«Поэзия киһи саныыр санаатын үрдүк чыпчаала, киһи өйүн өрөгөйө…» диэбитэ биһиги биир дойдулаахпыт, поэт Семен Данилов. Хоһоонньут Мария Андреева РФ суруйааччыларын сойууһугар киирбитин төрөөбүт улууһугар чиэстиир үтүө күн П.Д. Аввакумов аатынан киин бибилэтиэкэҕэ үрдүк таһымҥа буолан ааста. Улуу нуучча суруйааччыта Максим Горькай төрүттээбит Арассыыйа суруйааччыларын сойууһугар XXI үйэҕэ Горнай улууһа үс чилиэннэннэ...

 

«Баай Байанайга ыалдьыттааһын»

Бүгүн А.Е.Кулаковскай — Өксөкүлээх Өлөксөй аатынан норуоттар доҕордоһууларын дьиэтигэр «Баай Байанайга ыалдьыттааһын» бырайыагынан бэртээхэй тэрээһин ыытыллар. А.Е.Кулаковскай — Өксөкүлээх Өлөксөй төрөөбүтэ 148 сылынан ыытыллар тэрээһиҥҥэ билиини-көрүүнү тургутар викторина ыытыллара, ырыа-тойук дьиэрэйэрэ былааннанар. Ол курдук, Дьокуускай куорат 13 №-дээх оскуолатын үөрэнээччилэрэ А.Е.Кулаковскай...

 

Тумарча олимпийскай чөмпүйүөн Павел Пинигин туһунан арамааны суруйда

Кулун тутар 12 күнүгэр Ойуунускай аатынан Литература түмэлигэр норуодунай суруйааччы, ССРС уонна Саха сирин суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ, прозаик, публицист, СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ, СӨ оҥорон таһаарыы эйгэтигэр Судаарыстыбаннай бириэмийэ лауреата, Өксөкүлээх Өлөксөй аатынан Судаарыстыбаннай бириэмийэ лауреата, Чурапчы улууһун уонна Одьулуун нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо, СӨ...

 

Талаан туһунан санаатахха... Айсен Дойду сырдык аатыгар

Суруйааччы, драматург, поэт, кыраайы үөрэтээччи Айсен Дмитриевич Сивцев-Айсен Дойду кулун тутар 3 күнүгэр төрөөбүтэ 84 сылынан, кини биир дойдулааҕа, педагогическай үлэ бочуоттаах бэтэрээнэ Любовь Аргунова ахтыы суруйан ыыппытын таһаарабыт. Манна даҕатан эттэххэ, Устуоруйа уонна култуура пааматынньыктарын Бүтүн Арассыыйатааҕы уопсастыбатын Саха сиринээҕи салаатын тэрийиитинэн Национальнай...

 

Аммабыт улууһа ыар сүтүктэннэ...

ЫТЫК АҔА Иван Никитич Корякин-Уйбаан Бөтүүнүскэй Амма улууһун уонна Бөтүҥ нэһилиэгин Бочуоттаах олохтооҕо күн сириттэн күрэннэ. Олоҕун дьоһуннаахтык олорбут саханы ахтан ылар оруннаах, Иван Никитич үлэтин түмүгүнэн ситиһиилэрэ сүҥкэн этэ, ол курдук РФ суруналыыстарын уонна СӨ суруйааччылар сойуустарын чилиэнэ, Саха сирин суруналыыстарын сойууһун «Кыһыл көмүс бөрүө» лауреатынан, СӨ Бочуоттаах бэтэрээнэ...

 

“Айардыын бииргэ. 2024 сыл түмүктэрэ”. Кыайыылаахтар билиннилэр

“Айар” национальнай кыһа олунньу 14 күнүгэр үгэскэ кубулуйбут “Айардыын бииргэ. 2024 сыл түмүктэрэ” тэрээһини ыытта. Бу тэрээһин — кинигэ кыһатын үлэтэ тахсыылаах, ситиһиилээх буоларыгар уонна ааҕааччыны сэҥээрдэр кэрэхсэбиллээх бырайыактары оҥорорго, араас тиэмэлээх кинигэлэри бэчээттииргэ тус кылааттарын киллэрсэр, айымньылаахтык бииргэ үлэлэһэр дьоннорун, тэрилтэлэри бииргэ түмэр, сыралаах үлэлэрин бэлиэтиир...

 

В.К. Арсеньев аатынан «Уһук Илин» литературнай бириэмийэҕэ сайаапкалары тутуу саҕаланна

РФ Бэрэсидьиэнин Уһук Илиҥҥэ боломуочуйалаах бэрэстэбиитэлэ — РФ Бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Юрий Трутнев көҕүлээһининэн ыытыллар В.К. Арсеньев аатынан «Уһук Илин» Бүтүн Арассыыйатааҕы литературнай бириэмийэ сэттис сезона саҕаланна. Олунньу 1 күнүттэн бириэмийэ саайтыгар сайаапкалары туталлар. Сайаапкалары бэс 30 күнүгэр диэри ыытыахха сөп. Кыттааччы...

 

Владимир Санги уонна Саха сирэ

Саха сирин ааҕааччылара нивх норуотун аатырбыт суруйааччыта Владимир Михайлович Санги 90-сааһын көрсөргө бэлэмнэнэллэр. Үүммүт 2025 сыл кулун тутар 18 күнүгэр нивх норуотун суругунан литературатын төрүттээччи, нивх алпаабытын, букубаарын оҥорбут, аар-саарга аатырбыт классик суруйааччы Владимир Михайлович Санги 90 сааһын туолар. В.М. Санги 1935 с. Сахалин арыы илиҥҥи кытылыгар нивхтэр Набиль диэн...