Сахалыы
…Ханнык да тиэмэҕэ биир сүрүн санаа (идея) баар буолуохтаах; олоххо баартан суруйар буоллаххына, эн маны фотография курдук устума, эн кинини бэйэҥ идеяҕынан сырдатан, уус-уран айымньы күүһүнэн дьүһүннээн көрдөр. Идеятын, caнaaҕын толору суруй, толору тэнит, форманан хааччахтаама, идеяны дьүһүннээбэт форма наадата суох, идеяны көрдөрөөрү форма оҥоһуллар, идеяны тыыннаах дьүһүннүүргэ, бу дьүһүн тас көстөр көстүүгүн биэрэргэ, ол онно эрэ форма суолтата улаатан тахсар. Уус-уран айымньыга идея суолтата форма суолтатын бастыыр, ол эрээри умнума: сыгынньах идея, формата суох идея, уус-уран айымньыны биэрбэт, иккиэн арахсыспат ситимнээхтэр, идеяттан айымньы дьүһүнэ тахсар, идеяттан тахсар дьүһүнэ эмиэ бу идея сүнньүнэн көрөн сөптөөх форма бэриллэр. Айымньы дьыалата — улахан улуу дьыала буолар, онон айар үлэбит, культурабыт үрдээтэҕин ахсын, үрдүк кэрдиискэ тахсан иһиэхтээх. Биһиги төрүт сорукпут – олоххо инники этэрээт буолан иһиэхтээхпит.
Уус-уран тыл эдэр үлэһиттэрин бөлөхтөрүн соруктара. –
П. А. Ойуунускай. Айымньылар. 7 том. –
Якутск: Як.кн-ое изд-во. – С.103.
«Сайаны» уонна «Тыллыыны» алҕаабыта
Тохсунньу 18 күнүгэр норуот поэта, саха тыллаах сүгүрүйэр киһитэ Иван Гоголев-Кындыл төрөөбүтэ 95 сылын туолла. 1994 сыл, саас, муус устар, Дьокуускай куорат. Мин “Тыллыы” диэн маҥнайгы кинигэбин сүрэхтии Дьокуускайга Сунтаартан кэлэ сылдьабын. СӨ Суруйааччыларын сойууһун бэрэссэдээтэлэ Моисей Ефимов салайан, тэрээһин Пушкин бибилэтиэкэтин улахан саалатыгар саҕаланна. Киһи лыык курдук толору кэлбит. Таһырдьа... |
Норуот бэйиэтэ Иван Гоголевка аналлаах үбүлүөйдээх тэрээһиннэр быыстапканан аһылыннылар
Бу күннэргэ Саха сирин уопсастыбаннаһа норуот бэйиэтэ, уһулуччулаах суруйааччы, драматург, РФ култууратын үтүөлээх үлэһитэ, САССР ускуустубатын үтүөлээх диэйэтэлэ, «Хотугу сулус» Бүтүн Сойуустааҕы бириэмийэ лауреата Иван Гоголев-Кындыл төрөөбүтэ 95 сылын бэлиэтиир. Үбүлүөйдээх тэрээһиннэр чэрчилэринэн, Дьокуускайга уонна суруйааччы төрөөбүт Бүлүүтүн улууһугар киэҥ хабааннаах тэрээһиннэр ыытыллаллар... |
Саха норуодунай бэйиэтэ Иван Гоголев-Кындыл төрөөбүтэ 95 сыла туолла
Саха АССР норуодунай бэйиэтэ, РФ култууратын үтүөлээх үлэһитэ, Саха АССР ускуустубатын үтүөлээх диэйэтэлэ, Саха хомсомуолун бириэмийэтин лауреата Иван Михайлович Гоголев-Кындыл бүгүн, тохсунньу 18 күнүгэр, төрөөбүтэ 95 сыла бэлиэтэнэр. Иван Гоголев-Кындыл 1930 сыллаахха тохсунньу 18 күнүгэр Бүлүү куоратыгар төрөөбүт. Иван Михайлович 1954 сыллаахха Москватааҕы М.Горькай аатынан литературнай үнүстүүтү бүтэрбитэ... |
Амма Аччыгыйын айымньыларыгар ох тыллар
Бүгүн, тохсунньу 6 күнүгэр, норуот суруйааччыта, СӨ ускуустубатын үтүөлээх диэйэтэлэ, П.А.Ойуунускай аатынан Судаарыстыбаннай бириэмийэ лауреата Николай Егорович Мординов-Амма Аччыгыйа төрөөбүтэ 119 сыла. Филология наукатын хандьыдаата Михаил Чооруоһап «Амма Аччыгыйын айымньыларыгар ох тыллар» ыстатыйатыгар: «Амма Аччыгыйа биһиги литературабытыгар бастакылартан биирдэстэринэн ох тылы... |
Олох күһүнүн туойбут дьахтар лириката
Саҥа дьыл буолуон аҕай иннинэ поэзияны таптааччыларга бэлэх буолан, норуодунай бэйиэт Наталья Харлампьева «Үөрүү» диэн саҥа кинигэтэ күн сирин көрдө. «Алта» кыһаҕа бэчээттэнэн тахсыбыт кинигэҕэ барыта 52 дьоҕус хоһоон киирдэ. «Ким эрэ таптал лириката диэҕэ, бэйэм хойукку чуумпу лирика дии саныыбын. Лирическэй дьоруойга анаммыт курдук да, дьиҥэ, олох туһунан толкуйдар, дууһаҕа, сүрэххэ чугас киһилиин… |
Николай Неустроев аатынан бириэмийэни Утум Захаров тутта
Быйыл Николай Неустроев аатынан литературнай бириэмийэни драматург, суруйааччы Утум Захаров ылла. Бу бириэмийэни «Саха сирин суруйааччылара» ассоциация олохтообута, эдэр, кэскиллээх ааптардарга бэһис сылын бэриллэр. Бу иннинэ бириэмийэни Харыйалаах Уола, Надежда Ильина, Василий Рожин, Анатолий Храмов ылбыттара. Бириэмийэ 100 тыһыынча солкуобай харчылаах. Бириэмийэ лауреатын хамыыһыйа быһаарар, манна... |
«Кинигэлэри арыйан көрдөххө»
Ааһан эрэр 2024 сыл саха уус-уран литературатыгар кэрэ-бэлиэ сылынан буолла. Ол курдук, Саха сирин суруйааччыларын сойууһа тэриллибитэ 90 сыла, биһиги биир дойдулаахтарбыт, оскуолаҕа бииргэ үөрэнэн олохторун устата доҕордуу буолбут – норуодунай поэт Савва Иванович Тарасов, суруйааччы Петр Денисович Аввакумов төрөөбүттэрэ 90 сыллара. Ахсынньы 18 күнүгэр саха бөдөҥ прозаига, публициһа, литератураҕа кириитигэ, тылбаасчыт... |
«Аптаах таас» оҕолорго аналлаах кинигэ биһирэмэ буолла
Бэчээт дьиэтигэр медиакииҥҥэ “Саха сирэ” хаһыат суруналыыһа, суруйааччы Ангелина Васильева-Дайыына “Аптаах таас” кинигэтин биһирэмэ буолла. Фэнтези-сэһэн 200 ахсаанынан тахсыбыт. Орто саастаах оҕолор ааҕалларыгар анаммыт кинигэ буоларын быһыытынан, “Айыы кыһатын” 5-6 кылааһын үөрэнээччилэрэ: Айсен Попов, Амелия Чээринэ, Богдан Атласов кэлэн санааларын үллэһиннилэр. Кинилэр кинигэни сөбүлээн аахпыттар. Сүрүн... |
«Норуодунай суруйааччылар төрөппүттэрэ Бүөтүстээх Маарыйа» ахтыы-кинигэ биһирэмэ буолла
Саха сирин норуодунай суруйааччылара, РСФСР Максим Горькай аатынан бэриэмийэ лауреаттара Сэмэн, Соппуруон Даниловтар күндү төрөппүттэригэр Мария Яковлевна, Петр Яковлевич Даниловтар холобур буолар дьоһун олохторугар анаммыт «Норуодунай суруйааччылар төрөппүттэрэ Бүөтүстээх Маарыйа» ахтыы-кинигэ биһирэм күнэ үрдүк таһымҥа буолан ааста. Саха саарыннара буолбут Сэмэн, Соппуруон Даниловтар үөрэнэ, үтүө дьон... |
«Саха суруйааччылара» Ассоциацияҕа саха тылын уонна кафедратын үбүлүөйүн бэлиэтээтилэр
«Саха суруйааччылара» Ассоциацияҕа СГУ-гар саха тылын уонна кафедрата тэриллибитэ 85 сылыгар анаммыт тэрээһин буолан ааста. Манна саха тылын уонна литературатын салаатыгар ааспыт үйэ 80-с сылларыгар биир кэмҥэ үөрэммиттэр муһуннулар. Кинилэр ортолоругар тыа сирин оскуолатыгар, култуура араас салаатыгар, суруналыыстыкаҕа, литератураҕа өр кэмҥэ ситиһиилээхтик үлэлээбит култуура, үөрэҕирии туйгуннара, үтүөлээх... |
