Айгыына «Саныырым эн эрэ…» кэпсээнэ
Сунтаар улууһугар Элгээйи нэһилиэгин айар куттаахтарын «Кулуһун» түмсүү күн сирин көрбүт кинигэтин сүрэхтэниитигэр Мииринэй Арыылааҕыттан онно оскуолаҕа саха тылын учууталынан үлэтин саҕалаан эрэр Акулина Иванова-Айгыына кэлэн ыалдьыттаан барбыта. Айгыына СӨ Суруйааччыларын сойууһун уонна Суруйааччы сойуустарын дойдулар икки ардыларынааҕы түмсүүлэрин (МСПС) чилиэннэрэ.
Кириэстээхтэн тэрээһиҥҥэ ыҥырыллыбыт улуустааҕы «Ньургуһун» айар түмсүү чилиэннэрэ миигин баран иһэр айаннарын суола буолан, ылан ааспыттара.
Массыынаҕа киирээппин кытта биир эдэрчи дьахтар сүр истиҥник: «Оо, Күн Сиккиэрэ, дорообо!»,- диэт иэдэспиттэн “чоп” гынан сыллаан ылла. Өйдөөн көрбүтүм Айгыына эбит. Кини биһи баара-суоҕа иккис эрэ көрсүһүүбүт, ону даҕаны бастакы сырыыга элбэх саҥата-иҥэтэ суох, утарыта көрсөн илии тутуһан, ытыспыт сылааһынан билсибиппит эрэ. Ол эрээри онтон тутулуга суох хайдах курдук адьас оҕолуу ис-киирбэҕий, ис кутун, сүрэҕин эйиэхэ эрэнэ, итэҕэйэ утары аһарый. Бу олоҕу дьиҥнээхтик таптыыр, күүстээх санаалаах киһи майгыта. Маннык дьон ис кутун, сүрэҕин ыраас дьулуурунан олоҕу байытан сайыннарар эбээт.
Элгээйигэ тиийэн тэрээһин кэмигэр Айгыынабын сэмээр кэтээн кэриэтэ көрөн ылабын. Киһим дьиҥ сахалыы тыыннаах саҥа-иҥэ, кут-сүр ортотугар, төрөөбүт эйгэтигэр түбэһэн, кырачаан намчы санныгар уурбут-туппут курдук сахалыы чараас солко былааччыйалаах үөрэн-көтөн, наскылдьыйан, сиртэн тэйэн бу үҥкүүлээн барыах айылаах, кыталык буолан кынталдьыйан, туллук буолан туналыйан тула көтө, көрө-истэ, чоҕулуйа сырытта.
Онтон «Күрүлгэн» сурунаал бу сыллааҕы бастакы нүөмэрин арыйбытым Айгыына «Саныырым эн эрэ…» диэн киһини тардар бэрт истиҥ ааттаах кэпсээнин аахтым. «…Тоҕо таптыыр диэн чэпчэкитэ суоҕуй… тоҕо олус ыараханый? Ырыаҕа, хоһооҥҥо хоһуйулларын аахтахха таптал диэн олус кэрэ, нарын ыраас иэйии курдук этэллэр дии, оттон олоххо тоҕо оннук буолбакка олус ыараханый… Дьэ дьикти күүс… дьикти иэйии…».
Кылгас кэпсээн үллэр үйэлэр усталарыгар иэгэйэр икки атахтаах хаҥыл хаанын хамсаппыт, субай хаанын суудайбыт таайыллыбат таабырын буолбут олох улуу иэйиитин быһаара сатыыр маннык аптаах тылларынан саҕаланан, тута ааҕааччыны умсулҕаҥҥа уган сиэтэн илдьэ бара турдаҕа ол… Олус кэрэ сытынан дыргыйан сыҥааҕыҥ уутун сүүрдэн, күөх солко мутукча хараххар илэ көстөн нуоҕайа тыллан, угуйдар угуйан, сааскы чэгиэн салгыҥҥа түөһүҥ муҥунан тиирэ тыыннаран барар. Ортотун ааһыыта кэпсээн тэтимэ дьол сыта-сымара чугаһын биттэнэ билэн, арыый уоскуйан, ыра санаа туолуутугар эрэл үөскээн намырыыр.
Дьүөгэм кэриэтэ истиҥ киһи, Айгыына кэпсээнэ оннук дьэ, айылҕа тыллан эрэр маҥнайгы сытыы нарын-намчы кэрэтин санатар.
