Литературная Якутия


 

«Күрүлгэн» — литературный водопад

 

 
А.Гуринов уонна М.Е.Николаев
А. Гуринов: "М.Е. Николаевка сурунаалы билиhиннэрэбин".
Дьок., 29.05.2013 с.

«Күрүлгэн» («Водопад») — литературно-публицистический журнал на якутском языке.

Объём: 128 стр. формата А4. Периодичность: 1 раз в два месяца. Максимальный тираж: 19 200 экземпляров (№2, 2011 г.). Средний тираж в 2015 году: около 4 000 экз.

Соучредители: Министерство культуры и духовного развития РС (Я) — министр В.И. Тихонов, ООО «Ситим-Медиа» — директор М.Н. Христофорова.

Главный редактор: А.Г. Гуринов-Арчылан — член Союза журналистов России, Международного сообщества писательских союзов, Союза писателей РС (Я), Ассоциации «Писатели Якутии».

 

Первый выпуск в виде альманаха, вышедший в 2006 году, был приурочен к 85-летнему юбилею газеты «Кыым» и состоял, в основном, из рассказов, опубликованных под популярными рубриками народной газеты: «Дьылҕа» («Судьба»), «Имэҥ» («Страсть»), «Көр-күлүү» («Потеха»). Издание сразу нашло своего читателя, и в последующем первые выпуски даже имели дополнительные тиражи. На фоне такого успеха было принято решение о периодическом выпуске.

Таким образом, журнал с 2008 года распространяется в республике и за её пределы по подписке через ФГУП «Почта России». Всего за 9 лет издания вышло 46 номеров с общим количеством примерно 400 тысяч экземпляров.

Многие авторы — известные учёные, писатели, деятели культуры и искусства республики.

В то же время ведётся целенаправленная работа с начинающими авторами. Укрепляется связь с литобъединениями улусов. Журнал стал творческой мастерской авторов новой волны. Вот некоторые имена современной якутской литературы, которые открыл журнал: Ангелина Татаринова-Леди Муус, Евдокия Иринцеева-Огдо, Сардаана Сивцева-Даана Сард, Оксана Гаврильева-Айсана, Михаил Гоголев-Долгун, Христофор Васильев и т.д. Поэтому в коллективной научно-учёбной книге литературоведов СВФУ «Современная якутская литература: новые горизонты, новые имена» большое внимание по праву уделено журналу «Күрүлгэн» и его авторам.

Не обойдён стороной и художественый перевод, так, 2013 году в журнале опубликованы повесть «Жажда» Андрея Геласимова в переводе Вячеслава Хон из г. Мирный и часть романа французского писателя Люк Берньера в переводе Александра Алексеева из села Бордонг Сунтарского улуса. За этот перевод из французского на якутский А.И. Алексеев получил персональное приглашение Посла Франции в РФ — недельный бесплатный тур по Франции.

Вместе с Национальным художественным музеем РС (Я) ведётся плодотворная работа по пропаганде работ якутских художников. Имеется постоянный раздел юмора и карикатуры, где печатаются работы известных мастеров этого жанра.

Также в последнее время на страницах журнала систематически публикуются историко-краеведческие и генеалогические исследования.

В Год Литературы при поддержке журнала в радиостанции «Сахалыы Виктория» появилась постоянная передача «Водопад юмора».

«Күрүлгэн» — дипломант межрегиональной выставки-ярмарки «Печатный двор Якутии-2007», пятикратный лауреат премии «Тираж — рекорд года» Национальной тиражной службы в номинации «Самый многотиражный литературный журнал на национальном языке народов России» (2010-2014 гг.).

 

 
А.Гуринов уонна И.А.Яковенко
А. Гуринов ТНС ген. дириэктэрэ И.А. Яковенколыын.
Москуба, 13.04.2012 с.

«Күрүлгэн» — саха тылынан тахсар уус-уран сурунаал.

Кээмэйэ: А4 кээмэйдээх 128 сирэй. Тахсара: икки ыйга биирдэ. Муҥутуур тахсыыта: 19 200 экз. (2-с №, 2011 с.). 2015 сылга тахсар орто ахсаана: 4 000 экз. курдук.

Тэрийээччилэр: СӨ Култуураҕа уонна духуобунай сайдыыга министиэристибэтэ — миниистир В.И. Тихонов, «Ситим-Медиа» ХЭТ — дириэктэр М.Н. Христофорова.

Бас дьаһабыл: А.Г. Гуринов-Арчылан — Арассыыйа Суруналыыстарын сойууһун, Суруйааччы сойуустарын дойдулар икки ардыларынааҕы түмсүүлэрин, СӨ Суруйааччыларын сойууһун, «Саха сирин суруйааччылара» ассоциация чилиэннэрэ.

 

«Күрүлгэн», аан бастаан, «Кыым» хаһыат төрүттэммитэ 85 сылыгар ананан, альманах быһыытынан 2006 сыллаахха тахсыбыта. Онно, сүнньүнэн, норуот хаһыатын «Дьылҕа», «Имэҥ», «Көр-күлүү» диэн курдук ордук ааҕыллымтыа балаһаларыгар тахсыбыт кэпсээннэр киирбиттэрэ. Дьон биһирээн, бастакы тахсыылар хос-хос бэчээттэммиттэрэ. Устунан сурунаал быһыытынан тахсар буолбута.

Инньэ гынан, «Күрүлгэн» 2008 сылтан Арассыыйа почтатын нөҥүө өрөспүүбүлүкэ бары улуустарыгар сурутуунан тарҕанар, көҥүл атыыга эмиэ тиийэр. Тоҕус сыл устата барыта 46 нүөмэр, быһа холуйан, 400 тыһ. курдук ахсаанынан таҕыста.

Сурунаалга өрөспүүбүлүкэҕэ биллэр-көстөр дьон айымньылара, чинчийэр-ырытар үлэлэрэ бэчээттэнэр — суруйааччылар, учуонайдар, ону сэргэ култуура, урамньы уонна да атын эйгэ үлэһиттэрин суруйуулара.

Ону таһынан саҥа суруйар дьону кытары утумнаах үлэ ыытыллар. Улуустардааҕы айар түмсүүлэри кытары ситим бөҕөргөөн иһэр. Сурунаал саҥа суруйар дьон уһаарыллар, эллэнэр кыһаларынан буолла. Холобурга эттэххэ, Ангелина Татаринова-Леди Муус, Евдокия Иринцеева-Огдо, Сардаана Сивцева-Даана Сард, Оксана Гаврильева-Айсана, Михаил Гоголев-Долгун, Христофор Васильев курдук саҥа кэм суруйааччыларын айымньылара ааҕааччы киэҥ араҥатыгар «Күрүлгэн» сурунаал нөҥүө тиийбиттэрэ. Ол да быһыытынан ХИФУга тахсыбыт «Современная якутская литература: новые горизонты, новые имена» диэн чинчийэр-үөрэтэр кинигэҕэ «Күрүлгэн» элбэхтик ахтыллар.

Сурунаал уус-уран тылбааска улахан болҕомтону уурар. Ол курдук, бөдөҥнөрүттэн холобурдаан эттэххэ, 2013 сыллаахха Андрей Геласимов «Жажда» сэһэнэ Вячеслав Хон (Мирнэй) тылбааһынан тахсыбыта. Эмиэ ити сыл Сунтаар улууһун Бордоҥугар олорор Александр Алексеев француз суруйааччыта Люк Берньер романыттан быһа сахалыы тылбаастаабытын ааҕааччы биллэ сэҥээрбитэ. Оттон тылбаасчыт Александр Алексеевы, тыа сирин көннөрү олохтооҕун, Франция Арассыыйаҕа тус илчитэ (посола) Жан де Глиниасти Парижка ыалдьыттата ыҥырбыта.

СӨ Ойууга-дьүһүҥҥэ бас түмэлин кытары Саха сирин худуоһунньуктарын үлэлэрин дьоҥҥо-сэргэҕэ билиһиннэрии барар. Ону сэргэ көрдөөх-күлүүлээх ойуу, карикатура хас нүөмэр ахсын тахсар.

Кэнники кэмҥэ биллиилээх дьон төрүтчүлэрин үөрэтиигэ, историяны чинчийиигэ улахан болҕомто ууруллар.

Арассыыйа үрдүнэн биллэриллибит Уус-уран сурук сылыгар сурунаал көмөтүнэн «Сахалыы Виктория» араадьыйаҕа «Көрдөөх күрүлгэн» диэн биэрии баар буолла.

«Күрүлгэн» — «Саха сирин бэчээтин тусаһата» диэн регионнар икки ардыларынааҕы быыстапка-дьаарбаҥка дипломана, Тираж национальнай сулууспатын «Арассыыйаҕа олохтоох омук тылынан тахсар муҥутуур элбэх ахсааннаах уус-уран сурунаал» диэн анал аатын биэс төгүллээх лауреата (2010-2014 сс.).